In de ziekenhuizen van Gaza groeit de bezorgdheid over de gevolgen van een nijpend tekort aan brandstof. Artsen in het grootste ziekenhuis van het gebied geven aan dat ze gedwongen zijn om meerdere pasgeboren baby’s samen in één couveuse te plaatsen om hen in leven te houden. De gezondheidszorg in het gebied, dat al langdurig onder druk staat, wordt hierdoor nog verder uitgehold.

Medisch personeel werkt onder extreme omstandigheden

Medisch personeel, dat al maanden werkt onder moeilijke omstandigheden, waarschuwt dat de beperkte beschikbaarheid van brandstof ziekenhuizen dreigt te verlammen. Volgens artsen betekent dit dat belangrijke apparatuur, zoals beademingssystemen en couveuses, mogelijk niet meer kunnen functioneren als de elektriciteit uitvalt. In sommige gevallen worden operaties al uitgevoerd zonder toegang tot stroom of airconditioning.

“Er zijn momenten waarop we drie tot vijf premature baby’s in één couveuse moeten plaatsen,” zegt Dr. Mohammed Abu Selmia, directeur van het Al Shifa-ziekenhuis. “Hun toestand is kritiek. Zonder stroom of zuurstof lopen ze ernstig gevaar.”

Tekort aan basisvoorzieningen

Volgens de gezondheidsautoriteiten in het gebied leidt het tekort aan brandstof ertoe dat basale voorzieningen uitvallen. Zuurstofstations, laboratoria, bloedbanken en koelinstallaties komen stil te liggen wanneer generatoren zonder brandstof komen te zitten. “Een ziekenhuis zonder zuurstof is geen ziekenhuis meer,” aldus Abu Selmia. “Zonder koelcapaciteit bederven bloedreserves en kunnen we geen levensreddende operaties meer uitvoeren.”

Ook in andere ziekenhuizen, zoals het Nasser Medisch Complex in Khan Younis, heerst zorg. Die instelling verbruikt normaal ongeveer 4.500 liter brandstof per dag, maar heeft momenteel nog slechts 3.000 liter op voorraad. Zonder spoedleveringen zullen ze hun diensten mogelijk moeten beperken of zelfs staken, zegt woordvoerder Mohammed Sakr.

Internationaal perspectief en hulpverlening

Een woordvoerder van het Israëlische leger meldt dat sinds woensdag ongeveer 160.000 liter brandstof is toegelaten tot Gaza, bestemd voor medische en humanitaire doeleinden. De distributie van deze brandstof ligt echter niet bij Israël, maar bij internationale hulporganisaties ter plaatse. Volgens deze bronnen is onduidelijk of Al Shifa of andere grote ziekenhuizen deze brandstof daadwerkelijk hebben ontvangen.

De Verenigde Naties, en met name UNICEF, uitten eerder al zorgen over de situatie. “Je kunt het beste medische personeel ter wereld hebben, maar zonder toegang tot geneesmiddelen, verdoving en energie wordt zorg verlenen onmogelijk,” verklaarde UNICEF-woordvoerder James Elder na een bezoek aan Gaza.

Huidige situatie van gezondheidsinstellingen

Uit gegevens van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) blijkt dat slechts de helft van de 36 algemene ziekenhuizen in Gaza momenteel gedeeltelijk functioneert. Meer dan 600 aanvallen op medische faciliteiten zijn gerapporteerd sinds het begin van het conflict, hoewel geen specifieke partijen hiervoor verantwoordelijk worden gehouden in het rapport. De WHO omschrijft de toestand van de gezondheidszorg als “ernstig verzwakt”, met een tekort aan brandstof, medicijnen en personeel, terwijl de toestroom van patiënten blijft toenemen.

Complexe politieke en humanitaire situatie

Het huidige conflict heeft zijn oorsprong in gebeurtenissen van oktober 2023, waarbij volgens Israëlische cijfers circa 1.200 mensen omkwamen na aanvallen vanuit Gaza. Sindsdien zijn de spanningen en het geweld toegenomen. Volgens het plaatselijke ministerie van Volksgezondheid zijn er meer dan 57.000 mensen omgekomen door het daaropvolgende militaire optreden.

De situatie heeft geleid tot grootschalige verplaatsing van inwoners en een ernstige voedselcrisis. Diverse mensenrechtenorganisaties en internationale instellingen maken zich zorgen over de humanitaire impact van het conflict en roepen op tot verbeterde toegang tot essentiële hulp.

Brandstof als levenslijn voor medische zorg

Brandstof speelt een cruciale rol in het functioneren van ziekenhuizen. Zonder stroom vallen niet alleen licht en klimaatregeling uit, maar ook medische apparatuur die onmisbaar is voor intensivecarebehandelingen, operaties en neonatale zorg. Volgens Dr. Abu Selmia is de afdeling voor nierdialyse in Al Shifa inmiddels gesloten om prioriteit te geven aan de afdelingen die niet zonder stroom kunnen, zoals de intensive care en operatiekamers.

Vooral pasgeboren baby’s in couveuses zijn afhankelijk van een stabiele temperatuur, zuurstoftoevoer en monitoring. Momenteel zouden er volgens Abu Selmia zo’n honderd premature baby’s in kritieke toestand zijn in ziekenhuizen in Gaza-Stad. Voor de oorlog waren er in Noord-Gaza nog ongeveer 110 couveuses in gebruik; dat zijn er nu nog maar veertig.

Internationale reacties en perspectieven

De levering van brandstof en hulpgoederen is onderwerp van discussie tussen betrokken partijen en internationale instellingen. Terwijl hulporganisaties oproepen tot onvoorwaardelijke toegang tot medische middelen, benadrukken sommige regeringen de noodzaak van veiligheidsmaatregelen rondom de distributie. Volgens de Israëlische militaire woordvoering worden leveringen aan Gaza gecontroleerd, maar is het aan de Verenigde Naties en andere hulporganisaties om deze middelen te verdelen. De woordvoerder kon niet bevestigen of Al Shifa recent nog brandstof had ontvangen.

Conclusie: medische infrastructuur onder druk

De situatie in Gaza vormt een voorbeeld van hoe cruciaal betrouwbare toegang tot energie is voor het functioneren van medische zorg, vooral in tijden van humanitaire crisis. Terwijl artsen en verpleegkundigen zich inspannen om levens te redden, worden zij geconfronteerd met omstandigheden die ver buiten hun invloed liggen.

Internationale samenwerking en structurele hulp blijven essentieel om de gezondheidszorg in dergelijke regio’s te ondersteunen. De komende weken zullen bepalend zijn voor het voortbestaan van veel medische instellingen en hun vermogen om de meest kwetsbare patiënten te blijven verzorgen.