Tijdens een massaal bezochte demonstratie in het centrum van Den Haag heeft SP-leider Lilian Marijnissen scherpe kritiek geuit op het Israëlisch optreden in Gaza. Ook GroenLinks-PvdA fractievoorzitter Jesse Klaver en DENK-voorman Stephan van Baarle spraken zich fel uit tegen het aanhoudende geweld. De demonstratie, georganiseerd door diverse maatschappelijke en politieke organisaties, trok duizenden mensen die vreedzaam maar strijdbaar hun ongenoegen uitten over het Nederlandse regeringsbeleid en de internationale houding ten aanzien van de Israëlisch-Palestijnse kwestie.

Een opvallende spreker was VN-jurist Liesbeth Veldkamp, die tijdens haar toespraak stelde dat Israël “structureel het internationaal recht overtreedt” en riep op tot een onmiddellijke wapenstilstand. “Wat we zien in Gaza is geen oorlog, het is een humanitaire ramp, grotendeels veroorzaakt door blokkades, bombardementen en het volledig afsnijden van basisvoorzieningen,” aldus Veldkamp. Ze bekritiseerde niet alleen het militaire optreden van Israël, maar ook de terughoudende opstelling van de Nederlandse regering.

Internationale rechtsorde onder druk

Veldkamp, die eerder werkte voor het Internationaal Strafhof in Den Haag, benadrukte dat het internationaal recht alleen geloofwaardig blijft als het consequent wordt toegepast. “We kunnen niet het ene land aanspreken op oorlogsmisdaden en een ander systematisch de hand boven het hoofd houden. De geloofwaardigheid van het Westen staat op het spel.” Haar toespraak werd met luid applaus ontvangen door de menigte, waarin veel Palestijnse vlaggen wapperden en leuzen werden geroepen als “Stop de genocide” en “Vrijheid voor Palestina”.

Oproep tot politieke actie

De oppositiepartijen in de Tweede Kamer gebruiken de demonstratie als aanleiding om het kabinet op te roepen tot concrete stappen. Jesse Klaver verklaarde na afloop van de demonstratie: “Het is niet genoeg om ‘bezorgdheid’ uit te spreken. Het kabinet moet ophouden met het legitimeren van geweld onder het mom van zelfverdediging, terwijl duizenden burgers omkomen.” Hij pleitte voor een onmiddellijke opschorting van wapenexporten naar Israël en het herzien van diplomatieke betrekkingen.

Ook DENK dringt aan op sancties. “Nederland moet zijn economische en militaire samenwerking met Israël bevriezen zolang er geen einde komt aan de blokkade van Gaza en de mensenrechtenschendingen voortduren,” zei Van Baarle. Hij noemde de situatie in Gaza “een collectieve straf” en stelde dat het kabinet “medeverantwoordelijk” is als het geen maatregelen neemt.

Regeringspartijen verdeeld

Binnen de coalitie heerst verdeeldheid over de juiste aanpak. Premier Mark Rutte benadrukte eerder dat Israël het recht heeft zich te verdedigen tegen aanvallen van Hamas, maar sprak ook zijn steun uit voor humanitaire hulp aan Gaza. D66, traditioneel progressiever op buitenlands beleid, hint op meer ruimte voor een kritischer koers, maar concrete beleidswijzigingen blijven vooralsnog uit.

Een motie van GroenLinks-PvdA en SP om de ambassadeur van Israël op het matje te roepen haalde het vorige week niet, mede doordat VVD en CDA tegen stemden. Volgens critici staat het kabinet te passief aan de zijlijn terwijl het conflict escaleert.

Breed maatschappelijk verzet

Naast politieke partijen waren ook mensenrechtenorganisaties, studentenverenigingen en kerkgemeenschappen vertegenwoordigd op de demonstratie. De organisatie benadrukte dat de demonstratie vreedzaam verliep, ondanks de grote opkomst. De politie bevestigde dat er geen noemenswaardige incidenten waren.

“De beelden uit Gaza laten een bevolking zien die compleet aan haar lot wordt overgelaten,” zei een woordvoerder van Amnesty International ter plaatse. “Zolang de internationale gemeenschap blijft toekijken, zullen burgers de prijs betalen. We zijn hier om te eisen dat Nederland stelling neemt.”

Steun onder burgers groeit

Uit een peiling van Ipsos die vorige week werd gepubliceerd, blijkt dat een groeiend deel van de Nederlandse bevolking voorstander is van een kritischer Israëlbeleid. Waar eerder vooral sympathie voor Israël overheerste, is nu 52% van de ondervraagden van mening dat Nederland sancties moet overwegen als Israël doorgaat met de aanvallen op burgerdoelen.

Vooral onder jongeren is het draagvlak voor een Palestijnse staat en internationale druk op Israël groot. Sociale media spelen hierin een belangrijke rol: beelden van verwoestingen, doden en gewonde kinderen gaan viraal en zorgen voor een breed gevoel van onvrede.

Politieke druk neemt toe

Met het reces in aantocht lijkt de druk op het kabinet om te reageren verder toe te nemen. Verschillende oppositiepartijen kondigden aan een spoeddebat te willen aanvragen. Ook wordt overwogen om het kabinet te dwingen tot een stemming over wapenembargo’s, sancties of een opschorting van handelsverdragen.

Veldkamp riep afsluitend op tot “morele moed” van Nederlandse politici. “Zwijgen is geen neutrale keuze. Zwijgen is instemmen. Als Nederland werkelijk achter mensenrechten staat, dan is dit het moment om dat te bewijzen.”

De demonstratie werd afgesloten met een minuut stilte voor de slachtoffers in Gaza. Terwijl de menigte zich langzaam verspreidde, bleef de boodschap luid en duidelijk hangen: woorden zijn niet genoeg — het is tijd voor daden.