Hoewel Europa steeds sneller digitaliseert, blijft één van de meest geliefde vakantielanden onder Nederlanders opvallend hechten aan contant betalen: Spanje. Uit nieuw onderzoek van de Spaanse Bank blijkt dat een grote meerderheid van de Spanjaarden voorlopig geen gebruik wil maken van de digitale euro, de nieuwe digitale munt die vanaf 2029 in de Europese Unie kan worden ingevoerd.

Met deze uitkomst wordt duidelijk dat de overgang naar een volledig digitaal betalingssysteem nog een lange weg te gaan heeft. Ondanks de technologische vooruitgang kiezen veel Spanjaarden nog steeds bewust voor munten en biljetten in het dagelijks leven.

Zeven op de tien Spanjaarden staan niet te springen om een digitale munt

Volgens het onderzoek ziet 70 procent van de Spaanse bevolking het niet zitten om de digitale euro te gaan gebruiken. Dit percentage ligt zelfs hoger dan het jaar ervoor, toen 67 procent aangaf weinig vertrouwen te hebben in de plannen.

Het gebrek aan enthousiasme is opvallend, zeker omdat Spanje een land is waar digitale betaalmethoden zoals bankapps en contactloos betalen volop worden gebruikt. Toch lijkt de overstap naar een volledig digitale variant van contant geld voor veel inwoners een stap te ver.

Ook jongeren staan minder positief tegenover de nieuwe munt dan verwacht. In de leeftijdsgroep van 18 tot 24 jaar geeft meer dan de helft aan voorlopig vast te houden aan bestaande betaalmethoden. Onder 65-plussers loopt dat percentage zelfs op tot boven de 80 procent.

Gebrek aan informatie speelt grote rol

Een belangrijke reden voor de terughoudendheid is dat veel Spanjaarden nog maar weinig weten over de digitale euro. Uit het rapport blijkt dat drie op de vier ondervraagden nauwelijks bekend zijn met de werking van de munt of het doel ervan.

Veel mensen vragen zich af welke voordelen de digitale euro precies heeft en hoe die zich verhoudt tot de betaalmethoden die zij al jaren gebruiken.

Ook bij ondernemers leeft veel onzekerheid. Ruim 70 procent van de zelfstandigen zegt niet te weten wat de komst van de digitale euro voor hun winkel of bedrijf zal betekenen. De vraag of het systeem straks verplicht wordt of optioneel blijft, zorgt daarbij voor extra onduidelijkheid.

Contant geld heeft een sterke positie in Spanje

Spanje staat al jaren bekend als een land waar contant geld een belangrijke rol speelt. Zelfs nu digitale betaalmogelijkheden breed zijn geaccepteerd, blijft de voorkeur voor biljetten en munten groot.

Het onderzoek laat zien dat mensen pas openstaan voor de digitale euro wanneer duidelijk is dat contant geld niet zal verdwijnen. Voor veel inwoners is het bezit van fysiek geld een vorm van zekerheid en gemak.

De Europese Centrale Bank benadrukt dat de digitale euro geen vervanging is van contant geld, maar juist een aanvulling. Volgens de ECB blijven bankbiljetten en munten bestaan, ongeacht de introductie van de digitale variant.

Waarom Europa een digitale euro wil ontwikkelen

De digitale euro wordt door de Europese Commissie en de ECB gezien als een belangrijke stap richting de toekomst. Met deze munt wil Europa minder afhankelijk worden van internationale betaalbedrijven zoals Visa, PayPal en Apple Pay.

Daarnaast speelt de opkomst van digitale valuta, zoals cryptomunten en zogeheten stablecoins, een grote rol. Europese beleidsmakers willen voorkomen dat de markt volledig in handen komt van bedrijven of valuta’s buiten de Europese Unie.

De digitale euro is bedoeld als een betrouwbaar, door de staat gegarandeerd betaalmiddel dat altijd één-op-één gelijk blijft aan de gewone euro. Het is geen cryptomunt, geen investering en geen nieuw type rekening, maar een digitale vorm van contant geld.

Geplande introductie: 2029

Volgens de huidige planning:

• 2026 – Wetgeving rond de digitale euro wordt vastgesteld

• 2027 – Testfase in verschillende landen

• 2029 – Officiële introductie in de eurozone, mits de testfase succesvol is

In die periode zullen banken, bedrijven en consumenten worden voorbereid op de nieuwe mogelijkheden.

Privacy en veiligheid belangrijkste zorgenpunt

Het grootste punt van zorg voor veel Spanjaarden is privacy. Ruim de helft van de ondervraagden vreest dat de digitale euro ertoe kan leiden dat betalingen beter traceerbaar worden.

Zij vragen zich af in hoeverre transacties inzichtelijk zijn voor banken, overheden of belastingdiensten. De ECB probeert deze zorgen weg te nemen en benadrukt dat de digitale euro juist ontwikkeld wordt met strenge eisen rondom dataveiligheid.

Er wordt zelfs gewerkt aan een functie waarmee betalingen offline kunnen worden gedaan, zónder dat er een digitaal spoor achterblijft.

Experts benadrukken: contant geld blijft noodzakelijk

Economen en financiële deskundigen wijzen erop dat contant geld een belangrijke rol blijft spelen in de samenleving. Niet iedereen vertrouwt digitale technologie of heeft toegang tot een smartphone of internet.

Contant geld biedt daarnaast anonimiteit, eenvoud en onafhankelijkheid van technologie — eigenschappen die veel mensen niet willen opgeven.

De ECB heeft daarom meermaals aangegeven dat de digitale euro uitsluitend een aanvulling is. De bedoeling is vooral om flexibiliteit en betrouwbaarheid te vergroten, vooral in situaties waarin digitale systemen minder goed werken.

Digitale euro: wat houdt het in?

De digitale euro is in feite een digitale vorm van fysiek geld:

• Uitgegeven door de Europese Centrale Bank

• Waarde blijft gelijk aan de normale euro

• Te gebruiken via een app, kaart of digitale portemonnee

• Werkt ook wanneer banken of betaalapps tijdelijk offline zijn

• Niet bedoeld voor beleggingen of opslag van grote bedragen

Het moet een laagdrempelig, veilig en universeel alternatief worden voor bestaande betaalmethoden.

Waarom Spanjaarden voorlopig terughoudend blijven

Uit het onderzoek blijkt dat de digitale euro voor veel inwoners nog abstract voelt. Er is weinig bekendheid met de voordelen, terwijl de mogelijke nadelen als concreter worden ervaren.

Daarnaast is de relatie tussen Europese regelgeving en het dagelijkse leven niet voor iedereen helder, wat maakt dat het vertrouwen beperkt blijft.

Voor de komende jaren ligt de uitdaging vooral in duidelijke communicatie. Pas wanneer mensen begrijpen wat de digitale euro doet en hoe deze werkt, kan het draagvlak groeien.

De komende jaren worden beslissend

Met de testfase in zicht en de introductie in 2029 op de planning, is het komende traject cruciaal. Zonder brede steun vanuit de samenleving kan het project op afstand blijven staan van de mensen voor wie het bedoeld is.

Spanje is daarin een opvallend voorbeeld: een modern land dat volop gebruikmaakt van digitale middelen, maar tegelijkertijd sterk vasthoudt aan de vertrouwde basis van contant geld.

Of dat in de toekomst zal veranderen, hangt grotendeels af van transparantie, communicatie en vertrouwen. Voor nu blijft Spanje het land waar de meeste mensen trouw blijven aan biljetten en munten — zelfs in een steeds digitalere wereld.