Actueel
PFAS in het bloed van iedereen: wat betekent dat voor onze gezondheid?
Uit recent onderzoek van het RIVM blijkt dat vrijwel iedereen in Nederland sporen van PFAS in het bloed heeft. Deze stoffen zijn wereldwijd in het milieu terug te vinden en inmiddels ook in ons lichaam. Maar wat zijn PFAS precies, waar komen ze vandaan, en wat weten we over hun mogelijke effecten op de gezondheid?
Wat zijn PFAS?
PFAS is een verzamelnaam voor een groep chemische stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. Ze zijn ontwikkeld vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Daardoor worden ze al decennialang gebruikt in talloze producten, van regenkleding en bakpannen tot voedselverpakkingen en brandblusschuim.
De naam PFAS staat voor “poly- en perfluoralkylstoffen”. Het gaat om duizenden varianten, waarvan sommige inmiddels verboden zijn vanwege bezorgdheid over hun persistentie en mogelijke effecten op mens en milieu.

Waarom zijn PFAS zo wijdverspreid?
PFAS worden niet of nauwelijks afgebroken in het milieu. Daardoor hopen ze zich op in water, bodem, voedsel en uiteindelijk ook in het menselijk lichaam. Zelfs op afgelegen plekken zoals de Noordpool zijn ze aangetroffen. Deze ‘forever chemicals’, zoals ze ook wel worden genoemd, blijven langdurig aanwezig, ook al zijn sommige toepassingen inmiddels verboden of sterk ingeperkt.
Doordat PFAS in zoveel alledaagse producten zijn verwerkt, komen mensen er op verschillende manieren mee in contact. Bijvoorbeeld via voedsel, drinkwater, of door contact met materialen waarin deze stoffen zijn verwerkt.
Wat zegt het RIVM-onderzoek?
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) voerde een breed onderzoek uit onder de Nederlandse bevolking. Hieruit bleek dat vrijwel alle deelnemers verschillende soorten PFAS in hun bloed hadden. Dit geldt voor mensen van alle leeftijden, woonplaatsen en achtergronden.
Volgens het RIVM betekent dit niet automatisch dat er sprake is van directe gezondheidsrisico’s. Wel benadrukt het instituut dat langdurige blootstelling aan bepaalde PFAS geassocieerd kan worden met gezondheidsproblemen, zoals effecten op het immuunsysteem, leverfunctie en hormoonhuishouding.

Wat zijn de mogelijke gezondheidsrisico’s?
Internationaal onderzoek wijst op een aantal mogelijke verbanden tussen blootstelling aan PFAS en bepaalde gezondheidsfactoren. Het gaat hierbij onder andere om:
-
Verminderde werking van het immuunsysteem
-
Verandering in cholesterolwaarden
-
Effecten op de lever
-
Verminderde vruchtbaarheid
-
Veranderingen in de hormoonbalans
-
Verhoogde kans op bepaalde gezondheidsproblemen bij langdurige blootstelling
Deze effecten zijn echter afhankelijk van het type PFAS, de mate en duur van blootstelling, en individuele gevoeligheid. Niet iedereen die PFAS in zijn of haar bloed heeft, ondervindt hiervan negatieve gevolgen.
Wat kun je zelf doen om blootstelling te beperken?
Hoewel het lastig is om PFAS volledig te vermijden, zijn er wel manieren om blootstelling te verminderen:
-
Gebruik keukengerei zonder antiaanbaklagen die PFAS kunnen bevatten, zoals pannen van keramiek of roestvrij staal.
-
Was nieuwe kleding voordat je het draagt, zeker als het water- of vuilafstotend is.
-
Beperk gebruik van voedselverpakkingen met een glanzende of vetwerende coating, zoals bepaalde fastfood-verpakkingen.
-
Drink water uit veilige bronnen en volg lokale adviezen als er sprake is van verhoogde PFAS-waarden in het kraanwater.
-
Volg het nieuws over regelgeving, want steeds meer landen nemen maatregelen om PFAS-gebruik in te perken.

Wat doet de overheid?
Zowel op nationaal als Europees niveau worden stappen ondernomen om het gebruik van PFAS te beperken. De Nederlandse overheid werkt samen met andere landen aan een voorstel om het gebruik van deze stoffen binnen de EU sterk te reduceren. Dit voorstel wordt momenteel beoordeeld door het Europees Chemicaliënagentschap (ECHA).
Daarnaast zijn er initiatieven om vervuilde gebieden in kaart te brengen en op te ruimen, en wordt er gewerkt aan strengere normen voor PFAS in drinkwater en voedsel.
/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/07/03100717/web-0307BIN_Pfas.jpg)
Zijn PFAS volledig te vermijden?
In de praktijk is het vrijwel onmogelijk om blootstelling aan PFAS volledig te vermijden, omdat ze al zo wijdverspreid aanwezig zijn in het milieu. Wel is het mogelijk om bewustere keuzes te maken, zowel als consument als op beleidsniveau.
Producenten en bedrijven worden steeds vaker aangespoord om alternatieven te ontwikkelen die minder belastend zijn voor mens en milieu. Tegelijkertijd groeit het bewustzijn onder consumenten, wat zorgt voor een bredere vraag naar PFAS-vrije producten.
Hoe ziet de toekomst eruit?
De aandacht voor PFAS neemt wereldwijd toe. Wetenschappers blijven onderzoek doen naar de precieze effecten op de gezondheid en naar manieren om blootstelling te beperken. Ook op het gebied van regelgeving en innovatie gebeurt veel.
Zo werken meerdere landen samen aan een Europees verbod op een groot deel van de PFAS-stoffen. Dat zou betekenen dat bedrijven op zoek moeten naar veilige alternatieven, wat op de lange termijn kan leiden tot een schonere en gezondere leefomgeving.

Conclusie
PFAS zijn inmiddels niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven en zijn aantoonbaar aanwezig in het lichaam van vrijwel alle Nederlanders. Hoewel het niet automatisch betekent dat dit direct schadelijk is, wijzen onderzoeken wel op mogelijke risico’s bij langdurige en hoge blootstelling. Gelukkig groeit het bewustzijn en worden er stappen gezet om het gebruik van PFAS te beperken. Zowel overheden, bedrijven als consumenten spelen hierin een belangrijke rol.
Door bewuste keuzes te maken en op de hoogte te blijven van actuele ontwikkelingen, kan iedereen bijdragen aan het verminderen van PFAS in onze leefomgeving.
Actueel
Lidewij de Vos licht haar visie op remigratie toe in openhartig gesprek bij FunX

Open en eerlijk gesprek op nationale radio
Tijdens een recent interview bij jongerenzender FunX deelde Lidewij de Vos haar persoonlijke kijk op het onderwerp remigratie. De Vos, die de afgelopen maanden vaker in het nieuws kwam door haar uitgesproken meningen, koos in het gesprek voor een kalme en genuanceerde toon. Ze legde uit dat haar standpunt niet bedoeld is als kritiek op groepen of individuen, maar als persoonlijke overweging over identiteit, toekomst en maatschappelijke balans.
Volgens Lidewij ging het haar er vooral om een eerlijk gesprek te voeren over de keuzes die mensen kunnen maken wanneer zij nadenken over waar ze zich het meest thuis voelen. “Iedereen zoekt een plek waar hij of zij de meeste kansen ziet,” zei ze. “Dat geldt voor mensen die hierheen komen, maar ook voor mensen die overwegen terug te gaan.”

De aanleiding voor haar uitspraken
Het interview kwam er nadat eerdere online discussies over Lidewij’s uitspraken tot uiteenlopende reacties hadden geleid. Sommigen zagen haar opmerkingen als een oproep tot meer open dialoog over migratie en identiteit, terwijl anderen haar woorden anders interpreteerden. Bij FunX wilde ze daarom ruimte nemen om haar visie in eigen woorden te delen — zonder de emotie of de snelle conclusies van sociale media.
Ze benadrukte dat het volgens haar belangrijk is dat maatschappelijke thema’s niet in zwart-witdenken vervallen. “Ik merk dat mensen vaak praten over elkaar, in plaats van met elkaar,” legde ze uit. “Juist daarom wilde ik dit gesprek voeren. Niet om te provoceren, maar om te begrijpen hoe we beter met verschillen kunnen omgaan.”

Wat Lidewij bedoelt met ‘remigratie’
In de uitzending verduidelijkte De Vos dat haar gebruik van het woord ‘remigratie’ verwijst naar het idee dat sommige mensen ervoor kiezen terug te keren naar hun land van herkomst of dat van hun familie — iets wat wereldwijd voorkomt. Ze benadrukte dat het geen politieke oproep is, maar een beschouwing van persoonlijke vrijheid: “Net zoals mensen ervoor kiezen om naar Nederland te komen voor studie of werk, kunnen anderen ervoor kiezen om elders opnieuw te beginnen. Dat hoort bij een open samenleving.”
Door het begrip op deze manier te benaderen, plaatste ze het onderwerp in een bredere context van internationale mobiliteit en persoonlijke levenskeuzes. Dat zorgde voor een meer genuanceerd en rustig gesprek dan veel online reacties eerder deden vermoeden.

Reacties uit het publiek
Het interview bij FunX leidde tot een golf van reacties — zowel van luisteraars als van volgers op sociale media. Een groot deel van het publiek waardeerde haar openheid en het feit dat ze de kans greep om haar standpunt rustig uit te leggen. Op platforms als Instagram en X (voorheen Twitter) gaven veel mensen aan dat ze haar eerlijkheid “verfrissend” vonden.
Anderen vonden juist dat ze gevoelige thema’s beter met extra zorg had kunnen formuleren, om misverstanden te voorkomen. De Vos ging daar tijdens het gesprek ook zelf op in: “Ik begrijp dat woorden soms hard kunnen aankomen. Maar mijn bedoeling is nooit om mensen buiten te sluiten. Ik wil juist dat we elkaar beter begrijpen.”
Een boodschap van verbinding
Een van de opvallendste momenten van het gesprek was toen Lidewij vertelde dat ze gelooft in “verbindende gesprekken” — gesprekken die niet gaan over verschillen, maar over wat mensen gemeen hebben. Ze gaf aan dat haar visie niet voortkomt uit afstand nemen van anderen, maar uit een persoonlijke zoektocht naar balans tussen culturele achtergrond en toekomstperspectief.
Ze vertelde dat ze ook veel positieve berichten ontvangt van mensen die zich herkennen in haar overdenkingen. “Sommige mensen zeggen: ‘Ik snap wat je bedoelt, ik heb zelf ook nagedacht over waar ik het beste pas.’ Dat vind ik waardevol, want het laat zien dat we dit onderwerp op een volwassen manier kunnen bespreken.”
FunX als platform voor jonge stemmen
Dat Lidewij haar verhaal juist bij FunX deed, was geen toeval. De zender staat bekend om het bieden van ruimte aan jonge mensen met uiteenlopende achtergronden en meningen. Presentator en gastheer gaven haar de ruimte om rustig uit te leggen wat ze bedoelde, zonder dat het gesprek in een debat veranderde.
De redactie van FunX benadrukte na afloop dat het belangrijk is om ook onderwerpen die soms gevoelig liggen bespreekbaar te maken, zolang dat met respect en openheid gebeurt. Daarmee liet het programma opnieuw zien waarom het een belangrijke rol speelt in het maatschappelijk gesprek onder jongeren in Nederland.
Hoe
de media met dit onderwerp omgaan
Na de uitzending besteedden verschillende online platforms en nieuwssites aandacht aan het interview. Waar sommige media zich richtten op de inhoud van haar woorden, kozen anderen vooral voor de reacties die erop volgden. Lidewij zelf liet via haar sociale kanalen weten dat ze tevreden was over het gesprek: “Het was fijn om mijn verhaal in eigen woorden te kunnen vertellen, zonder dat het wordt verdraaid of ingekort.”
Ze bedankte FunX voor de ruimte en benadrukte dat ze hoopt dat dit soort gesprekken vaker gevoerd worden — “niet om gelijk te krijgen, maar om elkaar te begrijpen.” Die boodschap sloot goed aan bij de toon die ze tijdens het hele interview vasthield: kalm, nuchter en gericht op verbinding.

Een bredere maatschappelijke betekenis
Het interview van Lidewij past in een bredere trend waarin steeds meer publieke figuren hun persoonlijke ervaringen delen over identiteit, afkomst en toekomst. Of iemand nu praat over emigratie, integratie of het gevoel van ‘ergens bij horen’ — de rode draad blijft dat deze thema’s mensen raken op persoonlijk niveau.
Door haar verhaal openlijk te delen, gaf Lidewij een menselijk gezicht aan een gesprek dat vaak in cijfers en beleid wordt gevoerd. Daarmee wist ze een jong publiek te bereiken dat zich herkent in vragen over identiteit, cultuur en toekomst.

Conclusie: een gesprek dat aanzet tot nadenken
Het interview bij FunX liet zien dat zelfs complexe onderwerpen in een respectvolle sfeer besproken kunnen worden. Lidewij de Vos gebruikte het platform om haar visie te verduidelijken, misverstanden recht te zetten en vooral te pleiten voor meer dialoog. Haar boodschap bleef consequent: mensen verschillen, maar kunnen elkaar toch begrijpen als er ruimte is om te luisteren.
Door haar rustige benadering wist ze een onderwerp dat vaak gevoelig ligt, om te zetten in een uitnodiging tot gesprek. Daarmee onderstreepte ze niet alleen haar eigen groei als publieke figuur, maar ook de waarde van media die openstaan voor eerlijke, constructieve gesprekken.
-
Actueel10 maanden geledenHardnekkige gerucht blijkt tóch waar: ‘Dit heeft Marco Borsato allemaal met Maan gedaan!’
-
Actueel10 maanden geledenAndré Hazes deelt per ongeluk beelden van vrij partijtje met Monique Westenberg
-
Actueel10 maanden geledenGeheime boodschap van André Hazes sr. gelekt: ‘Als mijn zoon straks geen Hazes mag heten…’
-
Actueel10 maanden geledenBroer Frans Bauer sloopt Mariska: ”Daarom blijft ze bij hem”
-
Actueel10 maanden geledenAndré Hazes wordt nog keer vader: ‘Baby al onderweg’
-
Actueel3 maanden geledenZoon van Guusje Nederhorst (22) treedt uit de schaduw van zijn beroemde moeder
-
Actueel10 maanden geleden? Schokkend nieuws: Zo lang heeft de ernstig zieke Martijn Krabbé nog te leven ??️
-
Actueel9 maanden geleden? Nieuwe onthullingen in de zaak Marco Borsato: dit geloof je niet!