Actueel
Minder rokers en drinkers in Nederland, maar helft van de volwassenen blijft kampen met overgewicht
De Nederlander rookt en drinkt minder, maar overgewicht blijft een hardnekkig probleem
In de afgelopen tien jaar hebben veel Nederlanders hun levensstijl aangepast op het gebied van roken en alcoholgebruik. Het aantal rokers is gedaald, en ook het percentage mensen dat zwaar drinkt is afgenomen. Tegelijkertijd blijft overgewicht een groeiend probleem dat moeilijk aan te pakken lijkt. Ondanks alle inspanningen om een gezondere levensstijl te stimuleren, blijft de helft van de volwassen bevolking kampen met overgewicht, en neemt het aantal mensen met obesitas zelfs toe.

Roken verliest terrein
Een belangrijke positieve ontwikkeling is de afname van het aantal rokers in Nederland. Tien jaar geleden rookte nog ongeveer een kwart van de volwassenen, terwijl dat inmiddels is teruggelopen tot minder dan één op de vijf. Dit is deels te danken aan campagnes die het bewustzijn rond de gevaren van roken hebben vergroot en de invoering van maatregelen zoals rookvrije zones, hogere accijnzen en strengere regelgeving rond tabaksverkoop. Roken wordt steeds minder sociaal geaccepteerd en dat heeft invloed, vooral bij jongeren die minder snel beginnen met roken dan eerdere generaties.
Alcoholgebruik onder controle
Ook op het gebied van alcoholgebruik is vooruitgang geboekt. Het aantal mensen dat tot de groep zware drinkers behoort, is in tien jaar tijd merkbaar gedaald. Waar voorheen 10% van de volwassenen wekelijks grote hoeveelheden alcohol consumeerde, is dat nu teruggebracht tot 6%. Deze daling is onder andere te danken aan bewustwordingscampagnes over de schadelijke effecten van overmatig alcoholgebruik. Ook speelt mee dat mensen vaker kiezen voor een bewuste levensstijl, waarbij alcohol minder vanzelfsprekend is dan voorheen.

Overgewicht blijft hardnekkig
Tegenover deze positieve ontwikkelingen staat echter een blijvend zorgwekkend punt: overgewicht. De helft van de volwassenen in Nederland heeft een te hoog lichaamsgewicht, en dat cijfer is de afgelopen tien jaar nauwelijks veranderd. Wat nog zorgwekkender is, is de toename van obesitas, de ernstigste vorm van overgewicht. Inmiddels heeft 16% van de volwassenen obesitas, waar dat tien jaar geleden nog 13% was. Dit heeft grote gevolgen voor de volksgezondheid, want overgewicht verhoogt het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en andere chronische aandoeningen.

Opleiding en inkomen beïnvloeden leefstijl
Er zijn duidelijke verschillen in leefstijl wanneer je kijkt naar opleidingsniveau en inkomen. Mensen met een hoger opleidingsniveau – bijvoorbeeld hbo of universiteit – roken minder, hebben minder vaak overgewicht en eten over het algemeen gezonder. Ook bewegen zij vaker dan mensen met een lager opleidingsniveau. Daarnaast blijkt dat mensen met een lager inkomen een verhoogd risico hebben op overgewicht. De oorzaken hiervan zijn complex en kunnen onder meer liggen in minder toegang tot gezonde voeding, minder vrije tijd voor sport en bewegen, en een hogere stressbelasting.
Zwaar drinken is sociaal breder verspreid
Opvallend is dat zwaar alcoholgebruik niet sterk samenhangt met opleidingsniveau of inkomen. Zwaar drinken komt in vergelijkbare mate voor bij zowel mensen met hoge als lage inkomens, en ook het opleidingsniveau maakt weinig verschil. Dit suggereert dat culturele en sociale factoren mogelijk een grotere rol spelen bij alcoholgebruik dan bij roken of overgewicht. Voorbeelden hiervan zijn drinkgewoonten binnen vriendenkringen of op het werk, waar alcoholgebruik vaak een sociale functie heeft.

Gezondheidscampagnes helpen, maar zijn niet genoeg
Hoewel gezondheidsvoorlichting effect heeft, blijkt dat het niet voldoende is om grote gedragsveranderingen te bewerkstelligen. Mensen weten vaak wel wat gezond is, maar het lukt ze niet altijd om daar consequent naar te handelen. Zeker bij overgewicht spelen gewoontes, verleidingen in de omgeving en psychologische factoren een grote rol. Het is daarom belangrijk dat overheden, werkgevers en scholen samenwerken om gezonde keuzes makkelijker en aantrekkelijker te maken. Denk aan gezondere schoolkantines, sportprogramma’s voor volwassenen, en betere toegankelijkheid tot betaalbare gezonde voeding.

Een gemengd beeld voor de toekomst
De ontwikkelingen rondom roken en alcohol geven reden tot optimisme, maar het blijvend hoge percentage mensen met overgewicht laat zien dat er nog veel werk te doen is. De ambitie om in 2040 het aantal rokers en zware drinkers terug te brengen naar 5% is wellicht haalbaar, maar de strijd tegen overgewicht vereist een bredere aanpak. Het is noodzakelijk om in te zetten op preventie, begeleiding, gedragsverandering en het verkleinen van sociaaleconomische gezondheidsverschillen. Alleen dan kan Nederland toewerken naar een gezondere toekomst voor iedereen.
Actueel
“Ik krijg 3 uur slaap per week”: hoe een jonge familie weer balans vond

Wanneer er een baby komt, verandert het leven ingrijpend. De eerste weken zijn vaak intensief en vragen veel van ouders, zowel lichamelijk als mentaal. In dit verhaal volgen we Mary (25) en Jake (29), die na de geboorte van hun dochter Tilly merkten dat verwachtingen en werkelijkheid niet altijd naadloos op elkaar aansluiten. Hun ervaring laat zien hoe belangrijk communicatie, steun en praktische hulp zijn om als gezin weer evenwicht te vinden.

De start: hoge verwachtingen en een drukke realiteit
Na de geboorte van Tilly keken Mary en Jake uit naar een warme, gezamenlijke tijd. De bedoeling was om zorgtaken eerlijk te verdelen, met ruimte voor herstel, rust en wennen aan het nieuwe ritme. In de praktijk bleek dat lastiger dan gedacht. Terwijl Mary vooral nachten maakte met voedingen en verzorging, raakte Jake zijn structuur kwijt tijdens zijn verlof. De dagen werden ad hoc ingevuld en de geplande 50/50-verdeling verschoof langzaam, zonder dat iemand dat zo bedoelde.
Slaaptekort bouwde zich op. De combinatie van onregelmatige nachten, nieuwe verantwoordelijkheden en het zoeken naar een werkbare routine kostte veel energie. Mary probeerde door te gaan en “de boel draaiende te houden”, maar merkte dat ze uitgeput raakte. Jake vond het ondertussen lastig om zijn rol helder te krijgen en houvast te vinden in de dagelijkse verzorging.

Het kantelpunt: een moment dat de ogen opent
Tijdens een kleine bijeenkomst voor Tilly’s eerste maand werd duidelijk hoe zwaar het was. Waar de middag bedoeld was om samen te vieren, kwamen de spanningen aan de oppervlakte. Mary voelde dat haar energie op was en zakte op een gegeven moment weg. Dat moment maakte zichtbaar dat het thuis te veel op één persoon leunde. Niet uit onwil, maar door een combinatie van vermoeidheid, onwennigheid en miscommunicatie.
Dat kantelpunt werkte als een wake-upcall: zo kon het niet langer. Familieleden zagen wat er speelde en besloten mee te denken over een praktische, zorgzame oplossing die het welzijn van het hele gezin centraal stelde.

De interventie: praktische hulp en ruimte om op te laden
De dag erna stonden Mary’s schoonfamilie en een professionele oppas op de stoep. Niet om te oordelen, maar om mee te doen. Mary kreeg de kans om een midweek in een rustige omgeving bij te komen: slapen, ontspannen en even loskomen van het continue “aanstaan” van de eerste babyweken. Tegelijkertijd bleef Jake thuis, mét ondersteuning. De oppas hielp hem met structuur: van het herkennen van honger- en slaapsignalen tot veilige verzorging, bad- en slaaproutines, en het slim verdelen van huishoudelijke taken.
Die dubbelstrategie—herstelruimte voor de één, gerichte begeleiding voor de ander—bleek precies wat nodig was. Mary kon fysiek en mentaal opladen, terwijl Jake in korte tijd praktische vaardigheden en vertrouwen opbouwde. Het resultaat: rust aan beide kanten en een gedeeld vertrekpunt om opnieuw te beginnen.

Terug thuis: een nieuwe dagindeling die werkt
Na de rustperiode kwam Mary thuis in een omgeving die merkbaar veranderd was. Niet perfect, wel veel evenwichtiger. Er lag een dagschema voor Tilly, er waren kleine routines voor voeding, verschonen en slaap, en het huishouden had een haalbare basislijn gekregen. Jake voelde zich zekerder in zijn rol en pakte vanzelf meer op. Omdat de structuur helder was, hoefde niemand meer te “raden” wat er moest gebeuren. Dat gaf lucht, tijd en ruimte om weer te genieten van de kleine momenten.
Belangrijk: het ging niet om een radicale ommezwaai, maar om slimme, praktische aanpassingen. Denk aan vaste blokken voor rust, simpele to-do’s, een boodschappenlijstje op de koelkast en een korte dagstart waarin ze taken verdelen. Kleine stapjes, grote impact.

Wat dit verhaal laat zien (en wat jij eraan hebt)
1) Verwachtingen vs. werkelijkheid
Ouderschap is prachtig én intens. Een eerlijke verdeling van zorgtaken lukt beter met duidelijke afspraken vooraf—en regelmatige check-ins achteraf. Door het gesprek open te houden (“Wat heb jij nodig?”, “Wat lukt wel/niet?”) voorkom je dat het scheef groeit.
2) Slaap is geen luxe
Slaaptekort raakt alles: je geduld, je concentratie en je energie. Het is normaal dat nachten rommelig zijn met een pasgeborene, maar structureel herstelmomenten inbouwen is essentieel. Ook korte powernaps, beurten ’s nachts en “slapen wanneer de baby slaapt” helpen.
3) Vraag hulp als het nodig is
Hulp is geen teken van falen, maar van zorgzaamheid. Familie, vrienden of professionele ondersteuning kunnen tijdelijk verlichting bieden en een werkbare routine helpen opzetten. Praktische tips en een frisse blik maken een groot verschil.
4) Routines brengen rust
Vaste ankerpunten—voedingsmomenten, een kalme avondroutine, een korte wandeling—zorgen voor voorspelbaarheid. Dat is prettig voor de baby én voor de ouders. Routines hoeven niet rigide te zijn; het gaat om houvast.
5) Samen leren is samen groeien
Niemand is “vanzelf” meteen overal bedreven in. Ouderschap is leren door te doen. Door elkaar ruimte te geven om te oefenen, groeit het vertrouwen en wordt samenwerken makkelijker.

Zo vind je als gezin (weer) de balans
Maak het bespreekbaar. Plan wekelijks 15
minuten om te evalueren: wat gaat goed, wat kan lichter, wat heeft
prioriteit?
Verdeel taken
concreet. Benoem wie wat doet en wanneer. Denk aan
nachtbeurten, boodschappen, koken, was en
rustmomenten.
Begin klein. Eén
extra hazenslaapje of één duidelijke avondroutine kan al verschil
maken.
Borg rust voor beide
ouders. Wissel af: de één doet een avondroutine, de ander
krijgt een uurtje voor zichzelf.
Gebruik
hulpmiddelen. Een eenvoudige planner, gedeelde notities op
de telefoon of een wekelijkse maaltijdplanning haalt ruis
weg.
Schakel tijdig hulp
in. Professionele kraamzorg, oppaservaring in de familie
of korte coaching kan net dat zetje geven.
Blijf vriendelijk naar
jezelf. Het is normaal dat niet alles meteen lukt. Vier
kleine successen.
Het positieve effect: meer verbinding, meer energie
Bij Mary en Jake bracht de combinatie van herstel voor Mary en begeleiding voor Jake snel meer rust. Het dagelijkse ritme werd overzichtelijker en de zorg voor Tilly voelde lichter. Belangrijker nog: er kwam weer ruimte voor aandacht, humor en samenzijn. Dat is de basis waarop jonge ouders verder bouwen.

Veelgestelde vragen (FAQ)
Hoe voorkom je dat de verdeling van zorgtaken
scheefloopt?
Maak verwachtingen concreet en plan vaste momenten om bij te
sturen. Eerlijke verdeling ontstaat door helderheid en
herhaling.
Wat als slaaptekort blijft
aanhouden?
Kijk naar de 24-uursbalans en zoek microherstel: korte dutjes,
taken ruilen, één “vrije” avond per week voor beide ouders. Blijft
het zwaar, vraag hulp.
Moet je je schuldig voelen als je hulp
vraagt?
Nee. Hulp vragen is een praktische keuze om goed voor je gezin te
zorgen. Het maakt je sterker, niet zwakker.
Welke routines helpen het meest in de eerste
weken?
Een voorspelbare avondroutine, een eenvoudige dagindeling
(voeding–rust–verzorging–speelmoment), en een vaste taakverdeling
per dagdeel.

Conclusie: samen kom je verder
Het verhaal van Mary en Jake onderstreept hoe belangrijk samenwerking, communicatie en steun zijn in de eerste periode met een pasgeborene. Door stil te staan bij wat ieder nodig heeft, taken eerlijk te verdelen en tijdig hulp te accepteren, ontstaat er weer balans. Met kleine, haalbare stappen groeit het vertrouwen, komt er meer rust in huis en ontstaat er ruimte om te genieten van het nieuwe gezinsleven—precies waar het om draait.

-
Actueel10 maanden geledenHardnekkige gerucht blijkt tóch waar: ‘Dit heeft Marco Borsato allemaal met Maan gedaan!’
-
Actueel10 maanden geledenAndré Hazes deelt per ongeluk beelden van vrij partijtje met Monique Westenberg
-
Actueel11 maanden geledenGeheime boodschap van André Hazes sr. gelekt: ‘Als mijn zoon straks geen Hazes mag heten…’
-
Actueel10 maanden geledenBroer Frans Bauer sloopt Mariska: ”Daarom blijft ze bij hem”
-
Actueel11 maanden geledenAndré Hazes wordt nog keer vader: ‘Baby al onderweg’
-
Actueel3 maanden geledenZoon van Guusje Nederhorst (22) treedt uit de schaduw van zijn beroemde moeder
-
Actueel11 maanden geleden? Schokkend nieuws: Zo lang heeft de ernstig zieke Martijn Krabbé nog te leven ??️
-
Actueel10 maanden geleden? Nieuwe onthullingen in de zaak Marco Borsato: dit geloof je niet!