Actueel
Leiden Kijkt in de Spiegel: Stad Erkent Vergeten Verleden van Slavernij
Leiden Erkent Pijnlijk Verleden van Slavernij en Kolonialisme
De stad Leiden heeft officieel erkend dat zij een rol heeft gespeeld in de Nederlandse slavernijgeschiedenis en koloniale activiteiten. Uit nieuw historisch onderzoek blijkt dat Leiden, hoewel geen havenstad, toch diep verweven was met koloniale netwerken. Zowel de stad als de universiteit hebben op diverse manieren geprofiteerd van slavernij en de handel met de overzeese gebieden.
De Universiteit Leiden was nauw betrokken bij de koloniale praktijk. Hoogleraren en studenten leverden wetenschappelijke kennis die direct toepasbaar was in de koloniën. Zij deden onder andere onderzoek naar inheemse bevolkingsgroepen en hun talen, gaven advies aan bestuurders in de koloniën en droegen bij aan het juridische kader dat slavernij mogelijk maakte. Ook werden medische experimenten uitgevoerd in gebieden als Suriname, met weinig oog voor de rechten van de lokale bevolking.
Niet alleen de universiteit, maar ook het stadsbestuur en invloedrijke burgers van Leiden profiteerden financieel van de koloniën. Hoewel de stad zelf geen schepen uitzond, waren er veel investeerders in koloniale bedrijven zoals de VOC en WIC. Sommige bestuurders hadden persoonlijk aandelen in deze ondernemingen. Leiden speelde daarmee een rol als kenniscentrum én financieel tussenstation voor koloniale handel.
De invloed van het koloniale verleden was ook zichtbaar op straatniveau. Veel Leidenaars werkten in industrieën die draaiden op koloniale handel, zoals textiel voor soldaten in Nederlands-Indië of het bouwen van scheepsonderdelen. Zo profiteerden ook arbeiders uit de lagere klassen indirect van de winsten uit slavernij en kolonialisme, al zagen zij daar zelden zelf veel van terug.
De stad heeft aangegeven het belangrijk te vinden dit verleden onder ogen te zien. In plaats van het te negeren of te verdoezelen, wil Leiden actief aan de slag met erkenning en bewustwording. Dat betekent dat er voorstellen komen om deze geschiedenis zichtbaar te maken in het stadsbeeld en het onderwijs, en dat er ruimte komt voor dialoog over het gedeelde verleden.
Binnen de universiteit wordt ook gekeken naar manieren om deze geschiedenis structureel in het onderwijs te verwerken. De opleiding van koloniale bestuurders, maar ook de bijdrage aan het verzet door sommige Leidse alumni, laat zien dat de geschiedenis complex en gelaagd is. Die verschillende perspectieven moeten volgens de universiteit allemaal een plek krijgen in het collectieve geheugen van de stad.
Met deze stap zet Leiden zich in om haar verleden niet alleen te erkennen, maar ook actief bij te dragen aan bewustwording en heling. De stad wil luisteren naar nazaten van tot slaaf gemaakten en andere betrokken gemeenschappen, en samen zoeken naar betekenisvolle manieren van herdenking. Door het verleden niet weg te poetsen, maar te omarmen in al zijn facetten, wil Leiden bouwen aan een rechtvaardiger toekomst.
Na de eikenprocessierups maakt Nederland zich nu op voor een mogelijke nieuwe uitdaging: de opkomst van de dennenprocessierups. Deze verwant van de bekende eikenprocessierups is recent waargenomen in België, dichtbij de Nederlandse grens. Deskundigen verwachten dat de soort binnenkort ook in Nederland zal opduiken.
Wat is de dennenprocessierups?
De dennenprocessierups is een insect dat voorkomt in dennenbossen en zich – net als zijn eikenverwant – in groepjes voortbeweegt. Opvallend zijn de vele brandharen op het lichaam van de rups. Bij verstoring kunnen deze haren loskomen en zich verspreiden via de lucht of op de grond, wat voor mensen en dieren tot gezondheidsklachten kan leiden.
Verspreiding en risico’s
Waarnemingen in Belgische provincies als Luxemburg, Namen en Luik laten zien dat de rups zich in noordelijke richting beweegt. Doordat de vlinders die deze rupsen voortbrengen zich tot wel 100 kilometer kunnen verplaatsen, is het aannemelijk dat de eerste exemplaren al in Nederland zijn aangekomen.
In regio’s waar de soort actief is, worden inmiddels feromoonvallen geplaatst. Deze vallen helpen onderzoekers om een beter beeld te krijgen van de verspreiding en om populaties tijdig te signaleren.
Gezondheidsklachten
De brandharen van de dennenprocessierups kunnen verschillende klachten veroorzaken, zoals:
-
Jeuk en huidirritatie
-
Ontstekingen aan ogen of luchtwegen
-
Benauwdheid of allergische reacties
Bij huisdieren en grazende dieren is extra waakzaamheid geboden. Contact met de haartjes kan bij dieren leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, vooral in het snuitgebied.
Wanneer opletten?
De rups is vooral actief in het vroege voorjaar – van februari tot april – afhankelijk van het weer. In die periode is het risico op blootstelling het grootst. Tijdens de wintermaanden zijn de rupsen vaak zichtbaar als witte spinsels aan de uiteinden van dennen- en larikstakken. Het tijdig herkennen van deze nesten biedt kansen om overlast te voorkomen.
Wat kun je doen?
Voor bewoners, wandelaars en eigenaren van huisdieren geldt:
-
Vermijd direct contact met rupsen en nesten.
-
Meld verdachte nesten bij lokale instanties of gespecialiseerde ongediertebestrijding.
-
Houd huisdieren aangelijnd in risicogebieden, vooral bij dennenbomen.
Hoewel de dennenprocessierups niet onzichtbaar is, vraagt hij wel om oplettendheid. De soort kan zich ook via de grond verspreiden, wat betekent dat ook tuinen, wandelpaden en recreatiegebieden risico kunnen lopen.
Preventie en bewustwording
De verwachting is dat Nederland de komende jaren vaker te maken krijgt met nieuwe insectensoorten die invloed kunnen hebben op mens, dier en natuur. Preventieve maatregelen, zoals monitoring, tijdige verwijdering van nesten en publieke voorlichting, zijn essentieel om ongemakken en gezondheidsrisico’s te beperken.
Conclusie:
De dennenprocessierups vormt een serieuze uitdaging voor de
volksgezondheid en het dierenwelzijn. Door alert te zijn en
vroegtijdig in te grijpen, kunnen we samen de impact van deze
opkomende rups beperken. Blijf geïnformeerd en let extra op tijdens
het voorjaar — vooral in en rond dennenrijke gebieden.
Wil je op de hoogte blijven van dit onderwerp? Houd lokale updates in de gaten en meld verdachte waarnemingen altijd bij de juiste instanties. Zo zorgen we samen voor een veilige leefomgeving voor mens en dier.
-
Actueel6 maanden geledenHardnekkige gerucht blijkt tóch waar: ‘Dit heeft Marco Borsato allemaal met Maan gedaan!’
-
Actueel6 maanden geledenGeheime boodschap van André Hazes sr. gelekt: ‘Als mijn zoon straks geen Hazes mag heten…’
-
Actueel6 maanden geledenBroer Frans Bauer sloopt Mariska: ”Daarom blijft ze bij hem”
-
Actueel6 maanden geledenAndré Hazes deelt per ongeluk beelden van vrij partijtje met Monique Westenberg
-
Actueel6 maanden geledenAndré Hazes wordt nog keer vader: ‘Baby al onderweg’
-
Actueel6 maanden geleden? Schokkend nieuws: Zo lang heeft de ernstig zieke Martijn Krabbé nog te leven ??️
-
Actueel5 maanden geleden? Nieuwe onthullingen in de zaak Marco Borsato: dit geloof je niet!
-
Actueel3 weken geledenFreek Rikkerink doorbreekt de stilte: “Ik blijf vechten en genieten van elk moment”