Zwolle – In alle vroegte, onder een grijze hemel en een zachte motregen, werd zaterdagochtend een opmerkelijk ritueel voltrokken voor de deuren van De Librije. In stilte werd een houten kist, bedekt met verse kruiden, paddestoelen en wilde bloemen, het monumentale pand uitgedragen. Daar wachtte een rij glanzende motorfietsen. De stoet zette zich langzaam in beweging. De chef was vertrokken. Voor goed.

Het was geen normale zaterdag in Zwolle. Het stadscentrum, normaal bruisend met marktbezoekers en toeristen, hield de adem in. Omstanders stonden zwijgend langs de stoep, velen met de handen voor de mond, sommigen met een glas witte wijn in de hand – een laatste toost op de man die hun stad wereldwijd op de gastronomische kaart had gezet: Jonnie Boer, de chef, de pionier, de legende.

Een symbolisch afscheid

Hoewel Jonnie Boer niet daadwerkelijk overleden is – laat dat duidelijk zijn – voelde zijn afscheid van De Librije wél als een soort uitvaart. En dat was precies de bedoeling.

“Jonnie wilde een afscheid dat paste bij zijn levensstijl,” zei Thérèse Boer, zijn vrouw en jarenlang zijn rechterhand in het restaurant. “Niet wegglippen via de achterdeur. Geen persbericht en dan verdwijnen. Nee, hij wilde vertrekken zoals hij leefde: met smaak, ritueel en een tikkeltje absurditeit.”

De houten kist was door Jonnie zelf ontworpen, volgens bronnen zelfs met een geheime lade waar ooit een kruidige jenever in werd bewaard. Het idee van een motorstoet ontstond tijdens een etentje met bevriende chefs. “We zeiden voor de grap: als jij ooit stopt, dan moet er een uitvaartstoet komen zoals bij rocksterren,” aldus collega-chef Sergio Herman. “En hij keek op, lachte breed, en zei: ‘Deal.'”

Van visroker tot driesterrenchef

Jonnie Boer begon zijn carrière als bescheiden kok in Giethoorn. In 1992 nam hij samen met Thérèse De Librije over – destijds een onbekend restaurant in een voormalig vrouwenklooster in Zwolle. Dertig jaar later was De Librije niet alleen bekroond met drie Michelin-sterren, maar uitgegroeid tot een internationaal begrip.

Met zijn liefde voor lokale ingrediënten, wilde kruiden en zijn compromisloze zoektocht naar zuivere smaken, veranderde Jonnie de Nederlandse gastronomie voorgoed. Hij zette in op beleving lang voordat het een trend werd, serveerde gang na gang met verhalen, technieken en emoties.

“Wat hij deed met knolselderij, dat deed Mozart met noten,” zegt culinair recensent Hiske Versprille. “Jonnie kookte niet om indruk te maken, maar om te raken. En dat is zeldzaam.”

Een generatiechef stapt opzij

De beslissing om te stoppen kwam voor velen als een verrassing, maar insiders zagen het aankomen. De afgelopen jaren sprak Jonnie steeds vaker over ‘leven buiten de keuken’. Hij trok zich terug uit de dagelijkse leiding, liet jonge chefs opstaan, en bracht meer tijd door op zijn boerderij buiten Zwolle.

“Ik heb geen burn-out, geen conflict, geen drama,” liet Jonnie in een kort statement weten. “Ik heb gewoon alles gedaan wat ik wilde doen. Nu is het tijd om ruimte te maken voor iets nieuws. Voor anderen. Voor mijzelf.”

Wat dat “nieuwe” precies inhoudt, blijft voorlopig een mysterie. Volgens sommigen werkt hij aan een boek. Anderen fluisteren over een tv-serie. Jonnie zelf glimlachte enkel tijdens de korte speech op het plein voor De Librije: “Misschien word ik imker. Of whiskey-stoker. Wie weet.”

De laatste gang

De motorstoet – bestaande uit bevriende chefs, leveranciers en trouwe gasten – reed via een omweg langs markante plekken in Zwolle: de boerderij waar Jonnie zijn producten haalde, het park waar hij zijn kruiden plukte, de brug waar hij ooit zijn eerste oester at. Bij elke stop werd er iets achtergelaten: een zakje paddenstoelen, een kruik gefermenteerde karnemelk, een met mespunt geschreven briefje.

De kist eindigde symbolisch bij een oud tuinhuis aan de rand van de stad – volgens ingewijden een plek waar Jonnie vaak in stilte zat te schrijven. Daar werd hij ‘bijgezet’ in een symbolisch graf van compost en bloemen, midden in een veld vol duizendblad en daslook.

Geen priester, geen muziek, geen speeches – alleen stilte. En toen, een zacht applaus.

Het restaurant gaat door – maar anders

De Librije blijft open, maar verandert. De jonge chef-kok Niels Kranenburg – jarenlang Boers protegé – neemt de leiding over. Hij wordt omschreven als briljant, gedurfd en diep beïnvloed door zijn leermeester, maar met een geheel eigen stijl.

“We gaan niet proberen Jonnie te kopiëren,” zegt Niels. “Dat kan niet, en dat moet je ook niet willen. Maar we dragen zijn geest in alles wat we doen. Hij heeft ons geleerd te durven, te voelen, te proeven met aandacht. Dat is zijn nalatenschap.”

Thérèse blijft betrokken bij het wijnbeleid, maar neemt ook wat afstand. “We hebben dit samen gebouwd. Nu gaan we samen een nieuw leven in – en wie weet wat voor smaken daar nog op ons wachten.”

Een chef die z’n eigen recept schreef

Jonnie Boer verlaat de keuken zoals hij erin kwam: eigenzinnig, vol karakter en met een ongeëvenaarde liefde voor smaak. Niet met een standaard pensioenborrel, maar met een motorstoet en een kist vol symboliek.

Een uitvaart van een carrière. Een viering van een leven. En misschien wel de mooiste gang die hij ooit heeft geserveerd: de laatste.