Soms ontdek je kleine, witte of gelige bultjes achter in je keel, die doen denken aan puistjes. Ze kunnen ongemak veroorzaken en vragen oproepen: wat zijn het, en moet je je zorgen maken? In dit artikel leggen we uit wat deze keelbultjes precies zijn, wat ze veroorzaakt en wat je eraan kunt doen — op een veilige en verantwoorde manier

Wat zijn amandelstenen?

De medische benaming voor deze keelverschijnselen is tonsillolieten, beter bekend als amandelstenen. Het zijn kleine, vaste ophopingen die zich vormen in de crypten van de amandelen — dat zijn natuurlijke groeven en plooien aan weerszijden van je keel.

Amandelstenen bestaan meestal uit een mix van afgestorven cellen, voedselresten, slijm, bacteriën en in sommige gevallen calcium. Deze deeltjes kunnen zich ophopen en verharden, waardoor er kleine witte of gele steentjes ontstaan. Ondanks hun soms alarmerende uiterlijk zijn ze meestal onschadelijk.

Waarom ontstaan ze?

Je amandelen zijn een belangrijk onderdeel van je immuunsysteem. Ze filteren bacteriën en virussen uit de lucht en het voedsel dat je binnenkrijgt. Door hun structuur met veel plooien kunnen daarin echter ook kleine hoeveelheden materiaal achterblijven. Wanneer dit materiaal zich ophoopt en niet wordt afgevoerd, kan het verharden tot een steentje.

Factoren die de vorming van amandelstenen kunnen bevorderen zijn onder andere:

• Chronische keelontstekingen

• Vergrote amandelen

• Slechte mondhygiëne

• Neusverstopping (waardoor je vaker door je mond ademt)

Hoe herken je ze?

Niet iedereen merkt dat hij of zij amandelstenen heeft. Sommige mensen ontdekken ze per toeval tijdens het tandenpoetsen of wanneer ze in de spiegel hun keel inspecteren. Toch kunnen ze ook bepaalde klachten veroorzaken, zoals:

• Slechte adem (halitose)

• Metaalsmaak in de mond

• Keelpijn of prikkelhoest

• Moeite met slikken

• Een vreemd gevoel alsof er iets vastzit

• Witte of gele puntjes zichtbaar op de amandelen

In sommige gevallen worden ze pas opgemerkt als ze vanzelf loskomen, bijvoorbeeld tijdens hoesten of niezen.

Zijn ze gevaarlijk?

In de meeste gevallen zijn amandelstenen onschuldig en is behandeling niet nodig. Ze vormen geen gevaar voor de gezondheid en verdwijnen soms vanzelf. Wel kunnen ze vervelend zijn door de bijbehorende geur of het ongemak in de keel.

Wanneer ze terugkerende klachten veroorzaken of als je regelmatig ontstekingen hebt, is het verstandig om contact op te nemen met een arts of KNO-specialist. Soms is een medische behandeling nodig, vooral als de steentjes groot zijn of diep in het amandelweefsel zitten.

Wat kun je zelf doen?

Er zijn verschillende veilige manieren om amandelstenen thuis te verwijderen of te voorkomen:

1. Spoelen met zout water
   Een eenvoudige manier om je keel schoon te houden is door te gorgelen met warm zout water. Dit helpt om bacteriën te verminderen en losse steentjes los te maken.

2. Gebruik van een wattenstaafje
   Als de amandelsteen goed zichtbaar en bereikbaar is, kun je voorzichtig proberen hem los te duwen met een schoon wattenstaafje. Let op: oefen geen kracht en voorkom beschadiging van het amandelweefsel.

3. Orale irrigators
   Er zijn speciale monddouches of irrigators verkrijgbaar die een zachte waterstraal gebruiken om de amandelcrypten schoon te spoelen.

4. Goede mondhygiëne
   Regelmatig poetsen, flossen en het reinigen van de tong kan helpen om de opbouw van bacteriën te beperken en nieuwe steenvorming te voorkomen.

5. Voldoende water drinken
   Hydratatie is essentieel om de slijmvliezen gezond te houden en afvalstoffen sneller af te voeren.

6. 

Wanneer naar de dokter?

Soms is professionele hulp nodig. Overweeg een bezoek aan de arts in de volgende gevallen:

• Je hebt vaak last van amandelstenen

• De klachten verergeren of houden langdurig aan

• Je hebt pijn, koorts of zichtbare zwelling

• Je ervaart ademhalingsproblemen

Een arts kan een behandelplan voorstellen dat past bij jouw situatie. In uitzonderlijke gevallen kan worden gekozen voor een tonsillectomie — het verwijderen van de amandelen — vooral als er sprake is van chronische ontstekingen of ernstige hinder.

Misverstanden en trends

Op sociale media circuleren veel video’s over het verwijderen van amandelstenen. Sommige video’s tonen mensen die de steentjes met een voorwerp uit hun keel drukken. Hoewel dit fascinerend kan zijn om te zien, is voorzichtigheid geboden. Zelf dokteren zonder hygiënische voorzorgsmaatregelen kan leiden tot irritatie, bloedingen of infecties.

Probeer daarom geen metalen voorwerpen, pincetten of andere scherpe instrumenten te gebruiken in je keel. Laat dat over aan een professional als je twijfelt.

Amandelstenen voorkomen

Hoewel je de aanleg voor amandelstenen niet volledig kunt uitsluiten, kun je de kans wel verkleinen met deze tips:

• Poets je tanden en tong twee keer per dag

• Gebruik een antibacteriële mondspoeling indien nodig

• Houd je neus open, zodat je niet via je mond hoeft te ademen

• Vermijd roken, dat kan bijdragen aan droogte in de keel

• Bezoek je tandarts regelmatig

• 

---

Conclusie

Amandelstenen — ook wel bekend als kleine witte of gele bultjes in de keel — zijn meestal onschuldig, maar kunnen wel ongemak veroorzaken. Door goede mondhygiëne en regelmatig spoelen kun je veel problemen voorkomen of verhelpen. Heb je regelmatig klachten of twijfel je over wat je ziet in je keel? Neem dan contact op met een arts voor persoonlijk advies.

Het menselijk lichaam blijft fascinerend. Zelfs de kleinste details, zoals een hard wit puntje achter in je keel, kunnen meer betekenis hebben dan je denkt. Gelukkig kun je met kennis, aandacht en hygiëne veel zelf doen om gezond te blijven.