Recent onderzoek heeft een verontrustende ontdekking gedaan: menselijke hersenen bevatten aanzienlijke hoeveelheden microplastics, met concentraties die overeenkomen met het gewicht van een plastic lepel. Deze bevinding roept vragen op over de mogelijke gezondheidsrisico’s en de alomtegenwoordigheid van microplastics in ons dagelijks leven.

Wat zijn microplastics?

Microplastics zijn minuscule plasticdeeltjes, kleiner dan vijf millimeter, die ontstaan door de afbraak van grotere plastic voorwerpen of direct als microbeads in producten worden gebruikt. Ze zijn aanwezig in diverse omgevingen, van oceanen tot voedselketens, en nu blijkt dat ze ook in het menselijk lichaam terechtkomen.

 

 

Het onderzoek

Wetenschappers van de Universiteit van New Mexico analyseerden hersenweefselmonsters van 52 personen die tussen 2016 en 2024 zijn overleden. Hun bevindingen, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Medicine, toonden aan dat alle onderzochte monsters microplastics bevatten. Opvallend was dat de concentraties in hersenweefsel zeven tot dertig keer hoger waren dan in andere organen zoals de lever en nieren. Gemiddeld werd ongeveer zeven gram aan microplastics per hersenmonster gevonden, wat overeenkomt met het gewicht van een plastic lepel.

 

 

Stijgende concentraties

Een zorgwekkende trend is de toename van microplasticconcentraties in de loop der jaren. Monsters uit 2024 bevatten ongeveer 50% meer microplastics dan die uit 2016. Deze stijging weerspiegelt de groeiende aanwezigheid van microplastics in het milieu en suggereert dat menselijke blootstelling eveneens toeneemt.

 

 

Microplastics en dementie

Een opvallende observatie uit het onderzoek was dat hersenmonsters van personen met dementie tot tien keer hogere concentraties microplastics bevatten dan die van personen zonder deze diagnose. Hoewel dit een correlatie suggereert, benadrukken de onderzoekers dat er geen direct causaal verband is vastgesteld tussen microplastics en het ontstaan van dementie. Vervolgonderzoek is noodzakelijk om deze mogelijke link verder te onderzoeken.

 

 

Hoe komen microplastics in de hersenen terecht?

De exacte routes waarlangs microplastics het menselijk lichaam binnendringen en de hersenen bereiken, zijn nog niet volledig opgehelderd. Het is bekend dat we microplastics kunnen binnenkrijgen via voedsel, water en lucht. Eenmaal in de bloedbaan kunnen sommige deeltjes de bloed-hersenbarrière passeren, een beschermende laag die normaal gesproken schadelijke stoffen uit de hersenen houdt. De chemische eigenschappen en het kleine formaat van bepaalde microplastics kunnen bijdragen aan hun vermogen om deze barrière te doordringen.

 

 

Gezondheidsimplicaties

Hoewel de aanwezigheid van microplastics in menselijke organen, inclusief de hersenen, is vastgesteld, zijn de exacte gezondheidsgevolgen nog onduidelijk. Sommige studies suggereren dat microplastics ontstekingen en celschade kunnen veroorzaken, wat kan bijdragen aan verschillende gezondheidsproblemen. Het is echter belangrijk op te merken dat er momenteel geen definitief bewijs is dat microplastics direct schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid. Desalniettemin benadrukken experts de noodzaak van verder onderzoek om de potentiële risico’s volledig te begrijpen.

 

 

 

Preventieve maatregelen

Gezien de alomtegenwoordigheid van microplastics en de onzekerheid over hun gezondheidsimpact, is het raadzaam om voorzorgsmaatregelen te nemen om blootstelling te minimaliseren. Dit kan onder meer het verminderen van het gebruik van single-use plastics omvatten, het kiezen voor glazen of roestvrijstalen drinkflessen in plaats van plastic, en het vermijden van het verwarmen van voedsel in plastic containers. Daarnaast kunnen waterfilters helpen bij het verwijderen van microplastics uit drinkwater.

 

 

Conclusie

De ontdekking van aanzienlijke hoeveelheden microplastics in menselijke hersenen benadrukt de dringende noodzaak om de bronnen en routes van blootstelling te identificeren en te begrijpen. Hoewel de directe gezondheidsrisico’s nog niet volledig zijn vastgesteld, is het duidelijk dat microplastics een groeiende aanwezigheid hebben in zowel het milieu als het menselijk lichaam. Het nemen van proactieve stappen om plasticvervuiling te verminderen en verder onderzoek naar de impact van microplastics op de gezondheid zijn cruciale stappen voorwaarts.