Actueel
AI als waardevolle ondersteuning bij borstkankerscreening: Nederlands onderzoek toont veelbelovende resultaten

Een nieuw onderzoek van het Radboud UMC laat zien dat kunstmatige intelligentie (AI) een belangrijke rol kan spelen bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Waar momenteel standaard twee radiologen de gemaakte scans beoordelen, blijkt uit de studie dat AI één van deze beoordelingen kan overnemen, zonder in te leveren op kwaliteit. Dit kan niet alleen leiden tot een eerdere opsporing van afwijkingen, maar ook bijdragen aan een efficiënter screeningsproces.
Betere detectie door samenwerking tussen mens en technologie
Bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker worden röntgenfoto’s van de borsten, zogenaamde mammografieën, gemaakt bij vrouwen tussen de 50 en 75 jaar. Deze scans worden traditioneel door twee radiologen beoordeeld, om de kans op het missen van afwijkingen zo klein mogelijk te maken.
De studie van het Radboud UMC, uitgevoerd door onder anderen radioloog Ritse Mann en onderzoeker Suzanne van Winkel, analyseerde 42.000 scans en volgde de deelnemers ruim vier jaar. De resultaten lieten zien dat AI in combinatie met één radioloog sommige afwijkingen eerder herkende dan menselijke beoordelaars alleen. In bepaalde gevallen wees het systeem al binnen enkele maanden op verdachte plekken, terwijl deze door radiologen pas jaren later werden opgemerkt.
Inspiratie uit Zweden
Nederland is niet het eerste land dat AI inzet bij medische beeldanalyse. In Zweden wordt de technologie al toegepast binnen het bevolkingsonderzoek. Daar heeft deze werkwijze geleid tot snellere diagnoses en een lagere werkdruk voor specialisten.
De goede resultaten in Zweden hebben ertoe bijgedragen dat ook in Nederland wordt onderzocht hoe AI op verantwoorde wijze kan worden ingevoerd. De Gezondheidsraad gaf eerder al een positief advies, en in juli werd de intentie om AI te gebruiken officieel vastgelegd in het aanvullend zorgakkoord tussen zorgpartijen en het ministerie van Volksgezondheid.
Minder druk op radiologen
Het inzetten van AI kan bovendien een deel van de werkdruk bij radiologen verlichten. In Nederland is er al langere tijd sprake van capaciteitsuitdagingen, waardoor vrouwen soms langer moeten wachten op een nieuwe uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek.
Cristina Guerrero, directeur van Borstkankervereniging Nederland, benadrukt dat het voor vrouwen prettig is als de wachttijd verkort kan worden zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit. “Als deze technologie de doorlooptijd kan versnellen én betere resultaten oplevert, is dat een waardevolle ontwikkeling,” aldus Guerrero.
Voorzichtigheid bij invoering
Ondanks de positieve resultaten zijn er nog aandachtspunten. Guerrero wijst erop dat AI-systemen goed moeten worden getraind en dat privacybescherming altijd gewaarborgd moet zijn. Daarnaast ziet zij AI vooral als een hulpmiddel voor specialisten, niet als vervanging.
Onderzoeker Ritse Mann denkt dat de technologie in de toekomst mogelijk wél zelfstandig scans kan analyseren. “Die ambitie is er zeker, maar we zijn daar nog niet. Op dit moment presteert AI het best in samenwerking met een ervaren radioloog.”
Hoe werkt AI bij borstkankerscreening?
Het AI-systeem wordt getraind met honderdduizenden beelden van mammografieën, waarbij duidelijk is aangegeven of er afwijkingen aanwezig zijn. Door deze enorme hoeveelheid voorbeelden leert de software patronen herkennen die kunnen wijzen op een mogelijke afwijking. Wanneer de technologie tijdens een screening een verdachte plek ziet, markeert deze het gebied voor nader onderzoek door een radioloog.
Eerdere detectie kan levens redden
Vroege opsporing van afwijkingen is cruciaal bij borstkanker. Hoe eerder een afwijking wordt ontdekt, hoe groter de kans op succesvolle behandeling. Uit het onderzoek blijkt dat AI bepaalde afwijkingen al aanwees voordat deze bij reguliere controles zichtbaar werden voor het menselijk oog. Dit kan in de toekomst bijdragen aan een hogere overlevingskans.
Toekomstige stappen in Nederland
Voordat AI op grote schaal kan worden toegepast in het bevolkingsonderzoek, moeten er nog verschillende stappen worden gezet. Er moet worden bepaald welk systeem het meest geschikt is, hoe de technologie wordt geïntegreerd in bestaande processen, en hoe radiologen optimaal met de software kunnen samenwerken.
Ook zal er uitgebreid getest moeten worden om er zeker van te zijn dat de resultaten betrouwbaar en consistent zijn, ongeacht de locatie waar de screening plaatsvindt.
Balans tussen technologie en menselijke expertise
Hoewel AI veelbelovende
resultaten laat zien, blijft de rol van menselijke expertise
belangrijk. Radiologen beschikken over klinische ervaring en
contextueel inzicht dat een computersysteem niet heeft. De
samenwerking tussen mens en technologie kan daarom zorgen voor de
beste balans tussen snelheid, nauwkeurigheid en
zorgvuldigheid.
Een blik op de internationale ontwikkelingen
Naast Zweden zijn er ook andere landen die experimenteren met AI in medische beeldanalyse. In het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten worden verschillende pilotprojecten uitgevoerd. De resultaten daar komen grotendeels overeen met de bevindingen uit Nederland: AI kan bijdragen aan snellere en soms betere detectie, mits het zorgvuldig wordt toegepast.
Conclusie:
Het Nederlandse onderzoek naar AI bij borstkankerscreening toont
aan dat de technologie in combinatie met een radioloog kan leiden
tot eerdere en betere detectie van afwijkingen. Dit biedt niet
alleen kansen voor betere zorg, maar ook voor het verlichten van de
werkdruk bij specialisten. Hoewel er nog stappen gezet moeten
worden voordat AI landelijk wordt ingevoerd, is de ontwikkeling
veelbelovend en sluit deze aan bij internationale trends in de
gezondheidszorg.

Actueel
Passagier gewond bij stevige landing van luchtballon in buitengebied Veendam

Samenvatting van het incident
In het buitengebied bij Veendam heeft vanavond een luchtballon een stevige landing gemaakt. In de mand zaten meerdere personen; één inzittende raakte gewond en is voor verdere controle naar het ziekenhuis gebracht. De ballon kwam tot stilstand in een aardappelveld aan de Numero Dertien, net over de provinciegrens. Hulpdiensten waren snel ter plaatse en de situatie is daarna rustig afgehandeld.
Tijd en locatie
De landing vond plaats in het buitengebied van Veendam. De ballon, waarin meerdere passagiers meevlogen, eindigde in een landbouwgebied. Het exacte perceel betreft een aardappelveld langs de Numero Dertien, een landelijke weg waar regelmatig agrarisch verkeer rijdt en waar brede percelen ruimte bieden voor een gecontroleerde nadering wanneer dat nodig is.
Toestand van de passagiers
Volgens de eerste informatie raakte één passagier gewond. Deze persoon is per ambulance overgebracht naar het ziekenhuis. Over de aard van het letsel zijn geen verdere details gedeeld. Andere inzittenden konden het veld zelfstandig verlaten en werden ter plaatse opgevangen.
Context: eerdere gebeurtenis met luchtballon
Bijna twee weken eerder speelde elders in het noorden van het land een ander voorval met een luchtballon. In het Friese De Hoeve kwam toen een 66-jarige vrouw om het leven en raakten vijf mensen gewond na een harde landing in een weiland. In die ballon zaten 34 mensen. Het betrof een ander incident, op een andere locatie en met andere omstandigheden, maar het wordt hier genoemd als recente context bij berichtgeving over ballonvaarten.
Wat is een ‘stevige landing’ bij ballonvaarten?
Bij ballonvaarten is een landing altijd afhankelijk van weersomstandigheden en terrein. Piloten houden rekening met windrichting, windkracht, thermiek en beschikbare landingsplekken. Hoewel de meeste tochten eindigen met een rustige neerkomst, kan een landing soms steviger aanvoelen — bijvoorbeeld wanneer de wind aan de grond toeneemt of wanneer het terrein ongelijk is. In zulke situaties kan de mand één of meerdere keren ‘meeveren’ of kortstondig kantelen voordat deze tot stilstand komt. Dit wordt doorgaans opgevangen door instructies van de piloot vooraf en tijdens de landing, zodat passagiers zich goed kunnen vasthouden en de knieën licht gebogen houden.
Rol van de hulpdiensten
Na een melding van een incident met een luchtballon rukken hulpdiensten protocollair uit. Ter plekke beoordelen zij de situatie, verlenen zij eerste hulp en coördineren zij eventueel vervoer naar het ziekenhuis. Daarnaast zorgen zij voor verkeersveiligheid rond de locatie en voor duidelijke afstemming met de grondeigenaar, zeker als het om landbouwpercelen gaat. In het geval bij Veendam kon de gewonde passagier snel worden overgebracht en keerden omstanders na korte tijd huiswaarts.
Rustige en feitelijke berichtgeving
Bij dit soort gebeurtenissen staat zorgvuldigheid voorop. Op het moment van schrijven zijn alleen de belangrijkste feiten bevestigd: de locatie (buitengebied Veendam), de landingsplek (aardappelveld aan Numero Dertien), het aantal betrokkenen (meerdere personen aan boord) en de melding dat één passagier gewond raakte en naar het ziekenhuis is gebracht. Wanneer aanvullende informatie beschikbaar komt via officiële kanalen, kan dit bericht worden bijgewerkt met nadere duiding.
Veilig meevliegen: algemene aandachtspunten voor passagiers
Ballonvaren is voor veel mensen een bijzondere ervaring. Wie voor het eerst meegaat, kan met enkele algemene aanwijzingen ontspannen en goed voorbereid op pad.
-
Volg altijd de instructies van de piloot op. Voor, tijdens en na de landing geeft de bemanning duidelijke aanwijzingen over houding, vasthouden en uitstappen.
-
Kleding en schoeisel. Draag dichte, stevige schoenen en comfortabele kleding die past bij het weer en het buitengebied.
-
Tijdens de landing. Houd de knieën licht gebogen, pak handgrepen stevig vast en blijf in de mand totdat de piloot aangeeft dat uitstappen veilig is.
-
Persoonlijke spullen. Berg losse voorwerpen op zodat deze niet gaan rondslingeren bij een nadering of landing.
-
Na de landing. Blijf bij de groep en volg de route die de bemanning aangeeft, zeker wanneer er gewassen of sloten in de directe omgeving zijn.
Deze tips zijn algemeen van aard en bedoeld om passagiers houvast te geven bij een activiteit in de buitenlucht.
Landbouwpercelen als landingsplek
In Nederland wordt regelmatig in open landbouwgebied geland, omdat deze percelen — wanneer de omstandigheden dat toelaten — overzicht en ruimte bieden. Piloten stemmen na afloop zo nodig af met de grondeigenaar en beperken schade door bijvoorbeeld langs perceelranden te bewegen of door materieel buiten de teelt te plaatsen. Ook omstanders wordt gevraagd om paden en gewassen te respecteren en honden aangelijnd te houden. In het geval bij Veendam betrof het een aardappelveld, wat verklaart waarom de hulpdiensten en bemanning de omgeving zorgvuldig hebben afgezet en het uitstappen ordelijk hebben laten verlopen.
Waarom omstandigheden snel kunnen veranderen
Weer en wind spelen een grote rol bij ballonvaren. Een ballon heeft geen motorische stuwkracht om tegen de wind in te sturen; de piloot gebruikt hoogteverschillen om luchtstromen te vinden die in een gunstige richting bewegen. Aan de grond kan de wind door reliëf, bebouwing of beplanting net even anders staan dan op hoogte. Daardoor kan een landing soms wat steviger voelen, ook al is de vlucht zelf rustig verlopen. Daarom is het belangrijk dat passagiers alert blijven en de aanwijzingen van de bemanning precies opvolgen.
Respectvolle omgang met nieuws over buitenactiviteiten
Berichtgeving over voorvallen in de buitenlucht vraagt om een respectvolle toon, met oog voor betrokkenen, omwonenden en hulpverleners. Informatie wordt stap voor stap bevestigd voordat deze wordt gedeeld. Ook bij het incident nabij Veendam worden namen, privacygevoelige details en onnodige speculatie vermeden. Feiten die wel bekend zijn — zoals locatie, aard van de landing en het aantal betrokken passagiers — zijn hierboven zorgvuldig samengebracht om een volledig en helder overzicht te bieden.
Conclusie
De luchtballon die vanavond in het buitengebied bij Veendam een stevige landing maakte, kwam tot stilstand in een aardappelveld aan de Numero Dertien. Eén passagier raakte gewond en is naar het ziekenhuis gebracht; overige inzittenden werden ter plekke opgevangen. Dit bericht plaatst het voorval in een bredere context en biedt algemene handvatten voor veilig meevliegen, zonder af te doen aan de feitelijke kern. Zodra er aanvullende, officieel bevestigde informatie beschikbaar komt, kan dit overzicht worden aangevuld
-
Actueel8 maanden geleden
Hardnekkige gerucht blijkt tóch waar: ‘Dit heeft Marco Borsato allemaal met Maan gedaan!’
-
Actueel8 maanden geleden
André Hazes deelt per ongeluk beelden van vrij partijtje met Monique Westenberg
-
Actueel8 maanden geleden
Geheime boodschap van André Hazes sr. gelekt: ‘Als mijn zoon straks geen Hazes mag heten…’
-
Actueel8 maanden geleden
Broer Frans Bauer sloopt Mariska: ”Daarom blijft ze bij hem”
-
Actueel8 maanden geleden
André Hazes wordt nog keer vader: ‘Baby al onderweg’
-
Actueel3 weken geleden
Zoon van Guusje Nederhorst (22) treedt uit de schaduw van zijn beroemde moeder
-
Actueel8 maanden geleden
? Schokkend nieuws: Zo lang heeft de ernstig zieke Martijn Krabbé nog te leven ??️
-
Actueel7 maanden geleden
? Nieuwe onthullingen in de zaak Marco Borsato: dit geloof je niet!