Medische professionals maken zich zorgen over opkomende internetuitdaging

In een recente ontwikkeling zijn meerdere jongeren in korte tijd op de Spoedeisende Hulp beland na deelname aan een nieuwe virale trend op sociale media. Het gaat om een zogeheten ‘uitdaging’ waarbij jongeren deodorant langdurig op de huid spuiten. Dit lijkt onschuldig, maar kan serieuze gevolgen hebben. Artsen luiden de noodklok en roepen op tot meer bewustwording onder ouders, leerkrachten en jongeren zelf.

Opmerkelijke verwondingen op de polikliniek

Binnen twee weken meldden zich drie jongeren met vrijwel identieke verwondingen bij de polikliniek dermatologie in een ziekenhuis in Rotterdam. De tieners hadden rode plekken, blaren en verkleuringen op de huid, veroorzaakt door intensief gebruik van een spuitbus deodorant op één plek. Volgens dermatologen zijn de wonden vergelijkbaar met bevriezingsverschijnselen of lichte brandwonden.

Deze verwondingen passen in een bredere trend waarin jongeren elkaar via sociale media uitdagen om risicovolle handelingen uit te voeren. In dit geval draait het om het langdurig spuiten van deodorant op de huid, vaak met als doel het uithouden van pijn of het creëren van een zichtbaar patroon op de huid.

Medische risico’s van deze trend

Volgens dermatologen kan het langdurig aanbrengen van spuitdeodorant op een klein huidoppervlak leiden tot een plotselinge afkoeling van de huid. Dit kan vergelijkbaar zijn met bevriezing, waarbij cellen beschadigd raken en blaren ontstaan. Artsen benadrukken dat deze verwondingen niet altijd direct zichtbaar zijn, maar zich in de uren of zelfs dagen erna kunnen ontwikkelen. In sommige gevallen kan medische behandeling nodig zijn om verdere complicaties te voorkomen.

Hoewel het herstel bij de meeste jongeren voorspoedig verloopt, kunnen er littekens of blijvende huidverkleuringen ontstaan. Ook bestaat het risico op infecties wanneer de huidbarrière is aangetast. Volgens artsen is het belangrijk dat deze verwondingen serieus worden genomen en dat jongeren op tijd medische hulp krijgen.

De rol van sociale media

Deze trend past in een reeks van online uitdagingen die zich snel verspreiden via platforms als TikTok, Instagram en Snapchat. Jongeren worden via filmpjes en berichten aangemoedigd om mee te doen aan opdrachten die spannend of grappig lijken, maar soms ook risico’s met zich meebrengen. In veel gevallen zijn de gevolgen vooraf niet duidelijk voor deelnemers.

Experts benadrukken dat jongeren nog volop in ontwikkeling zijn en vaak niet goed kunnen inschatten wat de impact is van bepaald gedrag op hun gezondheid. De aandacht en likes die ze kunnen krijgen op sociale media spelen hierbij vaak een belangrijke rol.

Oproep tot bewustwording

Medisch specialisten roepen ouders, verzorgers en docenten op om met jongeren het gesprek aan te gaan over de risico’s van online trends. Het is volgens hen belangrijk dat jongeren zich bewust worden van mogelijke gevaren, zonder dat ze worden gestigmatiseerd of bestraft. Een open houding en goede informatievoorziening kunnen helpen om impulsief gedrag te voorkomen.

Ook sociale mediaplatforms worden aangespoord om actiever op te treden tegen content die mogelijk schadelijk gedrag promoot. Hoewel veel platforms richtlijnen hebben tegen het verspreiden van gevaarlijke uitdagingen, lukt het niet altijd om deze filmpjes tijdig te verwijderen of te signaleren.

Preventie in de klas en thuis

Scholen spelen een belangrijke rol in het informeren van leerlingen over veilig online gedrag. Steeds meer scholen besteden daarom aandacht aan mediawijsheid en gedragseducatie. Docenten kunnen situaties zoals deze gebruiken om met leerlingen te praten over groepsdruk, grenzen stellen en het belang van nadenken voordat je iets online deelt.

Ook thuis kunnen ouders op een laagdrempelige manier het gesprek aangaan. Door nieuwsgierig te zijn naar wat jongeren online meemaken en waarom ze iets doen, ontstaat er ruimte om samen te reflecteren op mogelijke gevolgen. Daarbij is het van belang om jongeren serieus te nemen en niet alleen te waarschuwen, maar ook alternatieven te bieden voor positief en creatief online gedrag.

Een bredere trend: van experimenteren naar bewustwording

De deodorant-uitdaging staat niet op zichzelf. In de afgelopen jaren zijn er vaker trends geweest waarbij jongeren zichzelf of anderen blootstelden aan risico’s. Denk bijvoorbeeld aan uitdagingen met voeding, krachtmetingen of lichamelijke tests. Hoewel deze trends meestal onschuldig beginnen, kunnen ze uitmonden in gedrag dat schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid of het welzijn van jongeren.

Volgens gedragsdeskundigen hoort experimenteren bij de pubertijd, maar vraagt het digitale tijdperk om extra begeleiding. Waar vroeger groepsdruk beperkt bleef tot de directe omgeving, is de invloed van sociale media nu veel breder en sneller. Jongeren staan voortdurend bloot aan beelden, reacties en trends die invloed hebben op hun zelfbeeld en keuzes.

Verantwoordelijkheid van producenten en winkels

Naast de sociale media, wordt er ook gekeken naar de rol van fabrikanten en retailers. Sommige experts pleiten ervoor om deodorants en andere potentieel risicovolle producten minder aantrekkelijk te maken voor experimenten. Denk bijvoorbeeld aan informatieve waarschuwingen op de verpakking of duidelijke voorlichting in winkels.

Tegelijkertijd ligt de nadruk op educatie. Producten zijn op zichzelf niet gevaarlijk bij normaal gebruik. Het zijn juist de context en de handelingen die het risico bepalen. Daarom is goede communicatie over gebruik en risico’s cruciaal.

Conclusie: samen zorgen voor een veilige online omgeving

De recente ziekenhuisopnames na deelname aan de deodorant-uitdaging onderstrepen het belang van een gezamenlijke aanpak. Ouders, scholen, zorgverleners en sociale mediaplatforms kunnen samen een verschil maken door jongeren te ondersteunen in hun digitale ontwikkeling.

Open communicatie, heldere informatie en positieve voorbeelden kunnen bijdragen aan een omgeving waarin jongeren veilig kunnen opgroeien, experimenteren en leren. Want nieuwsgierigheid hoort bij jong zijn – maar dat geldt ook voor zorg en verantwoordelijkheid.