De eerste Amsterdammer krijgt na 800 jaar zijn gezicht terug

In 1963 werd tijdens archeologische opgravingen onder de Oude Kerk in Amsterdam een opmerkelijke ontdekking gedaan: een eeuwenoud skelet, begraven in een uitgeholde boomstam. Dit skelet, waarvan wordt aangenomen dat het afkomstig is uit de vroege dertiende eeuw, behoort waarschijnlijk toe aan een van de eerste inwoners van de stad. Nu, na geavanceerd forensisch onderzoek en reconstructietechnieken, heeft deze vroege Amsterdammer eindelijk zijn gezicht teruggekregen. Dit bijzondere historische project is onderdeel van een tentoonstelling die de geboorte en vroege ontwikkeling van Amsterdam belicht.

Een unieke vondst in de Oude Kerk

De Oude Kerk, het oudste gebouw van Amsterdam, ligt in het hart van de stad en diende ooit als begraafplaats voor de eerste bewoners. Tijdens opgravingen in de jaren zestig stuitten archeologen op meerdere menselijke resten, waaronder een bijzonder goed bewaard gebleven skelet in een houten sarcofaag. Dit type begrafenis was typerend voor de vroege middeleeuwen en werd vaak gebruikt voor mensen met een bepaalde status.

Het skelet werd onderworpen aan uitgebreid onderzoek, waarbij wetenschappers probeerden meer te weten te komen over de identiteit en leefomstandigheden van deze persoon. Hoewel de precieze naam en achtergrond van de man onbekend blijven, geven botanalyses en historische gegevens inzicht in zijn levensverhaal.

Levensstijl en gezondheid van de eerste Amsterdammer

Door middel van forensische analyse konden onderzoekers vaststellen dat de man ongeveer 172 cm lang was en vermoedelijk in de vroege twintig overleed. Zijn voeding bestond grotendeels uit vlees, wat verrassend is gezien de nabijheid van water en de verwachting dat vis een belangrijk onderdeel van het dieet zou zijn. Dit suggereert dat de eerste bewoners van Amsterdam mogelijk een andere eetgewoonte hadden dan eerder werd gedacht.

Uit de studie bleek ook dat hij last had van een infectie, waarvoor hij wilgenbast gebruikte als natuurlijke pijnstiller. Dit is opmerkelijk, aangezien wilgenbast een stof bevat die vergelijkbaar is met aspirine, wat wijst op vroeg medicijngebruik binnen de gemeenschap. Het toont aan dat zelfs in de dertiende eeuw kennis over geneeskrachtige planten werd toegepast.

Gezichtsreconstructie: van schedel tot realistisch portret

Met behulp van moderne technieken is het gelukt om het gezicht van deze vroege Amsterdammer te reconstrueren. Experts gebruikten een combinatie van 3D-scanning, botstructuuranalyse en historische referenties om een zo realistisch mogelijk portret te maken.

De reconstructie werd uitgevoerd door een team van forensisch antropologen en gezichtsreconstructiespecialisten. Door de vorm van de schedel en bekende weefselmodellen toe te passen, kon een realistisch beeld worden gevormd van hoe deze man er mogelijk heeft uitgezien. Het resultaat is een gedetailleerd portret dat te zien is in de tentoonstelling.

Tentoonstelling over de vroege geschiedenis van Amsterdam

De onthulling van de gezichtsreconstructie is een belangrijk onderdeel van de tentoonstelling The Birth of a City – In Search of Medieval Amsterdam, die bezoekers meeneemt naar de beginperiode van de stad. De expositie laat niet alleen de reconstructie zien, maar biedt ook inzicht in hoe de eerste Amsterdammers leefden, wat ze aten en hoe ze hun stad opbouwden.

Bezoekers krijgen de kans om de geschiedenis van Amsterdam op een unieke manier te beleven, met interactieve displays en archeologische vondsten die een nieuw licht werpen op de vroege stadsontwikkeling. Deze tentoonstelling geeft een levendig beeld van een periode waarover nog relatief weinig bekend is.

Publiek kiest naam voor de eerste Amsterdammer

Om de historische ontdekking nog toegankelijker te maken, krijgen bezoekers de kans om de eerste Amsterdammer een naam te geven. Er is een stemming geopend waarbij mensen kunnen kiezen uit vijf namen: Adam, Alewijn, Nico, Otto of Pier. Deze namen zijn geselecteerd op basis van historische documenten en populaire namen uit de dertiende eeuw.

De naam die de meeste stemmen krijgt, zal worden gebruikt in verdere publicaties en museumstukken, wat deze middeleeuwse bewoner van Amsterdam opnieuw een identiteit geeft. Dit initiatief maakt de geschiedenis niet alleen tastbaarder, maar betrekt ook het publiek op een speelse en interactieve manier.

Een historische mijlpaal voor Amsterdam

De reconstructie van deze eerste Amsterdammer is een indrukwekkende stap in archeologisch en historisch onderzoek. Het geeft niet alleen een gezicht aan een van de vroegste bewoners van de stad, maar werpt ook nieuw licht op het dagelijks leven en de gewoontes van die tijd.

Dit project toont aan hoe moderne technologie kan helpen om het verleden beter te begrijpen en dichterbij te brengen. Door forensische wetenschap en historische kennis te combineren, is een stukje middeleeuwse geschiedenis opnieuw tot leven gebracht. De tentoonstelling biedt een unieke kans om meer te leren over de oorsprong van Amsterdam en de mensen die de stad hebben gevormd tot wat het nu is.