Winkels mogen contant geld weigeren: wat betekent dit voor consumenten?

De afgelopen jaren is er een duidelijke verschuiving te zien in de manier waarop betalingen worden gedaan in winkels en horecagelegenheden. Steeds meer ondernemers stappen over op een ‘pin-only’ beleid, waarbij contant geld niet langer wordt geaccepteerd. Dit roept vragen op over de rechten van consumenten en de toegankelijkheid van betalingen, vooral voor mensen die afhankelijk zijn van cash.

---

Toename van ‘pin-only’ beleid

In veel winkels, restaurants en andere ondernemingen is het steeds gebruikelijker dat klanten alleen met pinpas of mobiele betaalmethoden kunnen afrekenen. Dit beleid werd in eerste instantie versneld door de coronapandemie, waarbij contactloos betalen werd aangemoedigd om fysiek contact te verminderen.

Naast de gezondheidsvoordelen die destijds werden benadrukt, blijken veel ondernemers na de pandemie deze manier van werken te hebben behouden. Dit heeft geleid tot een situatie waarin sommige consumenten zich buitengesloten voelen, vooral degenen die liever met contant geld betalen.

---

Waarom weigeren winkeliers contant geld?

Ondernemers hebben verschillende redenen om over te stappen op een volledig digitaal betaalsysteem:

1. Veiligheid – Minder contant geld in de kassa verkleint het risico op overvallen en interne fraude.
2. Hygiëne – Contant geld gaat van hand tot hand en kan bacteriën en virussen verspreiden.
3. Efficiëntie – Pinbetalingen zijn sneller, verminderen de kans op kassafouten en zorgen voor minder administratieve lasten.
4. Kostenbesparing – Contant geld moet gestort worden bij de bank, wat kosten met zich meebrengt. Ook geldtransport is duurder geworden.
5. Gebruiksgemak – Contactloos betalen is eenvoudig en steeds meer klanten maken er gebruik van, waardoor contant geld in sommige gevallen nog maar zelden nodig lijkt.

Voor veel ondernemers zijn deze voordelen voldoende reden om afscheid te nemen van contante betalingen en volledig over te schakelen op pin.

---

Mogen winkels contant geld weigeren?

Hoewel contant geld een wettig betaalmiddel is, betekent dit niet dat winkels verplicht zijn om het te accepteren. Ondernemers hebben de vrijheid om zelf te bepalen welke betaalmethoden ze hanteren. Ze mogen dus aangeven dat alleen pin of contactloos betalen mogelijk is, zolang dit vooraf duidelijk wordt gecommuniceerd aan de klant.

Dit betekent dat een klant die alleen contant geld bij zich heeft, in sommige winkels of horecagelegenheden niet meer kan betalen. Dit kan problematisch zijn voor bepaalde groepen in de samenleving.

---

Wat betekent dit voor consumenten?

De toenemende digitalisering van betalingen heeft voordelen, maar brengt ook uitdagingen met zich mee voor consumenten die afhankelijk zijn van contant geld. Dit geldt met name voor:

• Ouderen – Niet iedereen is vertrouwd met digitale betaalmethoden of heeft toegang tot mobiel bankieren.
• Mensen met een beperkt budget – Contant geld helpt sommige mensen beter met hun uitgaven om te gaan en voorkomt dat ze ongemerkt meer uitgeven dan ze kunnen missen.
• Personen zonder bankrekening – Hoewel Nederland weinig ‘unbanked’ burgers heeft, zijn er nog steeds mensen die geen bankrekening hebben of willen gebruiken.
• Privacybewuste consumenten – Digitaal betalen laat altijd een spoor achter, terwijl contante betalingen anoniem zijn.

Voor deze groepen kan het verdwijnen van contant geld als betaalmiddel een obstakel vormen in hun dagelijkse leven.

---

De toekomst van contant geld

Hoewel steeds meer winkels en bedrijven overstappen op digitale betalingen, blijft contant geld voor veel mensen een belangrijk betaalmiddel. Er is daarom een voortdurende discussie over hoe beide systemen naast elkaar kunnen blijven bestaan.

Sommige organisaties pleiten ervoor om contant geld te blijven accepteren, zodat iedereen toegang houdt tot basisbetaalmogelijkheden. Dit kan betekenen dat er afspraken komen waarbij bepaalde winkels verplicht blijven om cashbetalingen mogelijk te maken.

Aan de andere kant lijkt de trend van digitalisering niet te stoppen. Contactloos betalen en online betalingen worden steeds populairder, en het gemak ervan zorgt ervoor dat contant geld in sommige sectoren nauwelijks meer wordt gebruikt.

---

Wat kunnen consumenten doen?

Als consument is het belangrijk om te weten waar je nog met contant geld kunt betalen en waar niet. Dit kun je doen door:

• Vooraf te controleren of een winkel of horecagelegenheid contant geld accepteert.
• Digitale betaalmethoden te overwegen, zoals een pinpas of mobiel bankieren, als dat mogelijk is.
• In gesprek te gaan met ondernemers als je het belangrijk vindt dat contant geld geaccepteerd blijft.

Voor mensen die afhankelijk zijn van contante betalingen kan het verstandig zijn om winkels te steunen die dit nog wel accepteren, om zo het gebruik van cashgeld in stand te houden.

---

Conclusie

De keuze van winkels om geen contant geld meer te accepteren is een trend die waarschijnlijk zal blijven groeien. Hoewel er praktische voordelen zijn voor ondernemers, zijn er ook groepen consumenten die hierdoor in de knel kunnen komen.

Het vinden van een balans tussen digitale en contante betalingen blijft belangrijk om ervoor te zorgen dat iedereen toegang heeft tot betaalmogelijkheden. De toekomst zal moeten uitwijzen of contant geld volledig zal verdwijnen of dat er maatregelen worden genomen om het toegankelijk te houden voor degenen die het nodig hebben.