Samenvatting in het kort

De autoriteiten in Argentinië hebben een inval gedaan in een woning in Mar del Plata, waar een 17de-eeuws portret zou hangen dat in oorlogstijd onrechtmatig werd verkregen. Het doek, Damesportret van Giuseppe Vittore Ghislandi, werd daar niet aangetroffen. Het onderzoek loopt door. Eerder dook het werk op in een foto van een makelaarssite; sindsdien lijkt het schilderij te zijn verplaatst.

Achtergrond: het kunstwerk en de herkomst

Het betreffende olieverfschilderij, Damesportret van de Italiaanse kunstenaar Ghislandi, stamt uit de 17de eeuw en maakte ooit deel uit van de bekende Goudstikker-collectie. In de periode van de bezetting raakte de collectie onder druk en werden stukken voor te lage bedragen verkocht aan hooggeplaatste functionarissen uit die tijd. De oorspronkelijke eigenaar kwam tijdens zijn vlucht om het leven, waarna werken uit de collectie verder verspreid raakten.

Volgens archiefsporen kwam het portret na die oorlogsjaren in handen van een Duitse functionaris, Friedrich Kadgien, die later naar Zuid-Amerika verhuisde. Aangenomen wordt dat het werk na zijn overlijden in de familie is gebleven en bij een van zijn dochters terechtkwam.

De vondst via een makelaarssite

De recente aandacht ontstond nadat het schilderij eerder deze week opdook op een foto op een Argentijnse makelaarssite. Op die foto hing het werk zichtbaar boven een groene driezitsbank. De afbeelding kreeg zowel in Nederland als in Argentinië veel aandacht, omdat het portret al decennia op een internationale opsporingslijst voor gezochte kunstwerken staat.

Journalisten traceerden het object aan de hand van die woonfoto. Kort daarop volgden berichten dat het interieur van de gefotografeerde woning inmiddels was veranderd en dat het doek mogelijk naar een andere locatie is overgebracht.

De politieactie in Mar del Plata

Naar aanleiding van de opschudding is een team van agenten de betreffende woning in Mar del Plata binnengevallen. Volgens het lokale Openbaar Ministerie werd vastgesteld dat het kunstwerk niet meer boven de bank hing, zoals op de eerder gepubliceerde foto. De autoriteiten namen twee antieke objecten (waaronder twee oude wapens) in beslag, maar troffen het schilderij niet aan. Het onderzoek naar de verblijfplaats van het doek gaat door, bevestigde officier van justitie Carlos Martínez.

Waarom deze zaak ertoe doet

De mogelijke terugkeer van kunst die in oorlogstijd onrechtmatig is verworven, raakt aan verschillende maatschappelijke waarden:

• Rechtsherstel en erfgoedzorg: Herkomstonderzoek (provenance research) is essentieel om vast te stellen of werken rechtmatig zijn verworven en waar ze thuishoren. Deze casus onderstreept het belang van transparantie en samenwerking tussen landen, erfgenamen, musea en particuliere eigenaren.

• Publieke bewustwording: Dat een werk via een makelaarssite aan het licht komt, toont hoe alledaagse bronnen een rol kunnen spelen bij het opsporen van cultuurhistorische objecten.

Hoe herkomstonderzoek in de praktijk werkt

Hoewel elk dossier uniek is, volgen onderzoeken vaak een vergelijkbaar pad:

1. Bronnen verzamelen: Veilingcatalogi, archiefstukken, inventarislijsten en aangifteformulieren helpen te reconstrueren wie wanneer eigenaar was.

2. Fotobewijs en digitale sporen: Foto’s uit woonhuizen, makelaarsadvertenties en sociale media kunnen onverwachte aanwijzingen opleveren — precies zoals in deze zaak het geval is.

3. Internationale afstemming: Wanneer een werk zich in een ander land bevindt, stemmen autoriteiten juridisch en praktisch af over verdere stappen.

4. Juridische beoordeling: Er wordt gekeken naar nationale en internationale regels rond eigendom, verjaring en mogelijke schikkingen.

Deze aanpak vergroot de kans dat kunstwerken met een gevoelige geschiedenis op verantwoorde wijze een passende bestemming krijgen.

Mogelijke vervolgstappen

Omdat het portret niet is aangetroffen, ligt het voor de hand dat de autoriteiten:

• Nieuwe locaties doorzoeken: Nu bekend is dat het interieur van de woning is aangepast, is het aannemelijk dat men speurt naar andere plekken waar het doek kan zijn ondergebracht.

• Getuigen en betrokkenen hoort: Personen die toegang hebben gehad tot de woning of de collectie kunnen waardevolle informatie bieden.

• Internationale partners inschakelt: Samenwerking met buitenlandse instanties en databanken vergroot de kans op terugvinden.

Veelgestelde vragen (FAQ)

Wat is het Damesportret van Ghislandi?
Een 17de-eeuws olieverfschilderij van de Italiaanse kunstenaar Giuseppe Vittore Ghislandi. Het werk werd in verband gebracht met de Goudstikker-collectie en staat al lange tijd op een internationale opsporingslijst.

Waarom is dit schilderij zo belangrijk?
Omdat het volgens de dossiervorming tijdens de oorlog onrechtmatig is verworven en tot een vermaarde collectie behoorde. Het traceren ervan is relevant voor rechtsherstel en cultureel erfgoed.

Wat trof de politie bij de inval aan?
Het schilderij hing niet meer op de plek die eerder op de makelaarsfoto te zien was. Wel zijn twee antieke objecten in beslag genomen. Het onderzoek loopt door, aldus de officier van justitie.

Hoe kwam het schilderij in beeld?
Door een foto op een Argentijnse makelaarssite, waarop het doek zichtbaar boven een groene driezitsbank hing. Die foto werd breed opgepikt in de media.

Leesbaarheid en SEO-tips voor publicatie

• Duidelijke titel en tussenkoppen: Gebruik bovenstaand stramien en houd alinea’s kort (2–4 zinnen).

• Natuurlijke keywords: Verwerk termen als Goudstikker-collectie, herkomstonderzoek en Argentinië organisch in de tekst.

• Interne links: Link naar relevante achtergrondpagina’s over erfgoed en herkomstonderzoek op je eigen site.

• Afbeeldingen met alt-tekst: Als je de makelaarsfoto niet mag gebruiken, plaats dan rechtenvrije contextbeelden (bijv. een museumzaal) met beschrijvende alt-teksten.

• Snippet-optimalisatie: Plaats de meta-omschrijving en kernfeiten bovenaan, zoals in deze versie.

Conclusie

Het uitblijven van een vondst bij de inval in Mar del Plata betekent niet dat de zoektocht stopt. Integendeel: de recente aandacht — ontstaan door een alledaagse woonfoto — heeft het dossier nieuw momentum gegeven. Door gedegen herkomstonderzoek en internationale samenwerking is de kans het grootst dat het Damesportret op verantwoorde wijze wordt teruggevonden en dat er duidelijkheid komt over de rechtmatige bestemming.

Redactionele noot over woordkeuze: In dit artikel is neutrale en brede terminologie gebruikt (zoals “oorlogstijd”, “bezettingsperiode”, “onrechtmatig verkregen kunst”) om de inhoud geschikt te maken voor een breed, algemeen publiek en voor commerciële platformen, zonder afbreuk te doen aan de historische context van het nieuwsfeit.