In het kort

De Amerikaanse autoriteiten hebben een kennisgeving gestuurd waarin staat dat Kilmar Abrego Garcia binnen enkele werkdagen kan worden overgebracht naar Uganda. Die kennisgeving volgde kort nadat hij uit strafrechtelijke voorlopige hechtenis werd vrijgelaten in afwachting van zijn proces in Tennessee. De rechtbank heeft bepaald dat zijn team minimaal 72 kantooruren vooraf bericht moet krijgen over een eventuele overbrenging naar een derde land, zodat er juridische stappen kunnen worden ondernomen.

Wie is Kilmar Abrego Garcia?

Kilmar Abrego Garcia is een man die in de Verenigde Staten te maken heeft met een lopende federale zaak. Eerder dit jaar werd hij vanuit de VS teruggestuurd naar El Salvador, maar later weer naar de VS gehaald om de aanklachten in de rechtbank te behandelen. Zijn juridische traject speelt zich dus af tegen de achtergrond van internationale verplaatsingen en afspraken tussen verschillende instanties.

De recente ontwikkeling: 72-uursmelding

Kort na zijn vrijlating uit strafrechtelijke hechtenis ontvingen zijn advocaten een e-mail van een vertegenwoordiger van het Department of Homeland Security (DHS). In die e-mail staat dat de overheid hem “niet eerder dan 72 uur vanaf nu (exclusief weekenden)” kan overbrengen naar Uganda. Deze melding is opgenomen in gerechtelijke stukken die verband houden met zijn zaak. De timing — vlak na zijn vrijlating — geeft de zaak een extra dynamiek, omdat eventuele verplaatsingen direct van invloed kunnen zijn op zijn mogelijkheid om zich op het proces voor te bereiden.

Waarom is die 72-uursregel belangrijk?

Een federale rechter, Paula Xinis, heeft in een eerdere beslissing bepaald dat de overheid vooraf moet melden als zij iemand naar een derde land wil overbrengen. Dat vooruitzicht op minimaal 72 kantooruren is bedoeld om betrokkenen de tijd te geven om bezwaren aan te tekenen wanneer zij menen dat er in het aangewezen land risico bestaat op ernstige schade of onmenselijke behandeling. Dit is een belangrijke procedurele waarborg binnen het Amerikaanse systeem: eerst informeren, dan pas handelen.

Optie via Costa Rica: voorstel met voorwaarden

Naast de 72-uursmelding beschrijven nieuwe rechtbankstukken een afzonderlijk voorstel van de overheid: als Abrego Garcia schuld zou bekennen op twee federale aanklachten, zou hij na het uitzitten van de opgelegde straf kunnen worden uitgezet naar Costa Rica. Volgens een brief van de Costa Ricaanse overheid aan een Amerikaanse diplomaat zou Costa Rica hem dan als vluchteling kunnen opnemen of op een andere manier een rechtmatig verblijf kunnen bieden. Zijn advocaten geven aan dat dit voorstel opnieuw is gedaan en dat er een korte beslistermijn geldt.

Standpunt van de verdediging

De advocaten van Abrego Garcia stellen in hun recente indiening bij de rechtbank dat de combinatie van de 72-uursmelding en het voorstel met voorwaarden de druk opvoert. Zij vragen de rechter om de strafzaak te beëindigen en spreken van ongelijke behandeling. Volgens hen voelt de keuze voor hun cliënt als: óf akkoord gaan met een schikking die leidt tot vertrek naar Costa Rica, óf het risico lopen op een verplaatsing naar Uganda. De verdediging kwalificeert dat als een onwenselijke situatie en verzoekt de rechtbank in te grijpen.

Wat betekent ‘overbrenging naar een derde land’?

In internationale context komt het voor dat een persoon niet wordt teruggestuurd naar het land van herkomst, maar wordt overgebracht naar een ander land. Dat kan samenhangen met bestaande afspraken tussen staten, logistieke factoren of individuele omstandigheden. Juridisch is daarbij essentieel dat de betrokkenen toegang hebben tot rechtsmiddelen en dat autoriteiten vooraf informeren, zodat eventuele risico’s zorgvuldig kunnen worden beoordeeld. In deze zaak ligt de nadruk op precies die procedurele stappen: informeren, toetsen en vervolgens pas handelen.

De rol van de rechter

De beslissing van rechter Xinis — om de overheid te verplichten tot tijdige melding — fungeert als een veiligheidsklep. Het geeft de verdediging ruimte om, indien nodig, aanvullende bescherming te vragen. Denk aan het indienen van verzoeken die aangeven dat een overbrenging kan leiden tot een onveilige situatie, of het verzoek om uitstel zodat de strafrechtelijke procedure in de VS ordentelijk kan doorgaan. Deze aanpak moet waarborgen dat fundamentele rechten in balans blijven met de uitvoeringspraktijk van autoriteiten.

Waarom Uganda en waarom nu?

Uit de recente e-mail van DHS blijkt dat Uganda als mogelijke bestemming is genoemd. De stukken leggen niet gedetailleerd uit waarom juist dat land is aangewezen, maar het is duidelijk dat de keuze voor een derde land onderdeel is van het bredere besluitvormingsproces van de overheid. Omdat de e-mail direct na vrijlating uit voorlopige hechtenis werd verstuurd, staat de timing centraal: een verplaatsing kan invloed hebben op voorbereidingstijd, bereikbaarheid van juridische bijstand en de praktische uitvoering van het aankomende proces.

De voorgeschiedenis in één oogopslag

• Eerder in 2025: Abrego Garcia werd vanuit de VS verplaatst naar El Salvador.

• Juni 2025: Hij keerde terug naar de Verenigde Staten om de federale zaak te doorlopen.

• Augustus 2025: Na vrijlating uit strafrechtelijke hechtenis ontving zijn team een 72-uursmelding over mogelijke overbrenging naar Uganda; parallel liep een voorstel dat, na een eventuele veroordeling, tot vertrek naar Costa Rica zou leiden.

Wat staat er de komende dagen te gebeuren?

De 72-uursperiode is bedoeld als waarborg. In die tijd kan het juridische team:

1. Bezwaren formuleren tegen een mogelijke overbrenging, met verwijzing naar de door de rechter vastgelegde procedure.

2. Het voorstel richting Costa Rica beoordelen, inclusief de juridische en praktische gevolgen op de lange termijn.

3. Het strafproces voorbereiden, zodat de inhoudelijke behandeling in Tennessee zorgvuldig kan plaatsvinden.

Afhankelijk van de uitkomst kan het proces verschillende wendingen nemen: van voortzetting van de zaak in de Amerikaanse rechtbank tot een afzonderlijke procedure over verplaatsing naar een derde land.

Wat betekent dit voor betrokkenen en volgers van de zaak?

Voor iedereen die de zaak volgt, staat voorop dat procedures transparant en zorgvuldig worden doorlopen. De kernpunten zijn:

• Tijdige informatievoorziening: vooraf melden geeft ruimte voor toetsing.

• Toegang tot rechtsmiddelen: betrokkenen moeten zich kunnen verzetten als zij menen dat er risico’s bestaan.

• Samenloop van trajecten: een strafzaak kan naast besluitvorming over een mogelijke overbrenging lopen; goede afstemming is cruciaal.

• 

Conclusie

De zaak rond Kilmar Abrego Garcia bevindt zich op een gevoelig kruispunt van strafrecht, internationale verplaatsingen en procedurele waarborgen. De 72-uursmelding over een mogelijke overbrenging naar Uganda, naast het afzonderlijke voorstel dat zou kunnen leiden tot vertrek naar Costa Rica, illustreert hoe complex zulke dossiers kunnen zijn. De komende dagen zijn vooral procedureel belangrijk: er is tijd ingeruimd voor toetsing, overleg en zorgvuldige besluitvorming — precies zoals de rechter in een eerder stadium heeft voorgeschreven.