Actueel
AI als waardevolle ondersteuning bij borstkankerscreening: Nederlands onderzoek toont veelbelovende resultaten

Een nieuw onderzoek van het Radboud UMC laat zien dat kunstmatige intelligentie (AI) een belangrijke rol kan spelen bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Waar momenteel standaard twee radiologen de gemaakte scans beoordelen, blijkt uit de studie dat AI één van deze beoordelingen kan overnemen, zonder in te leveren op kwaliteit. Dit kan niet alleen leiden tot een eerdere opsporing van afwijkingen, maar ook bijdragen aan een efficiënter screeningsproces.
Betere detectie door samenwerking tussen mens en technologie
Bij het bevolkingsonderzoek naar borstkanker worden röntgenfoto’s van de borsten, zogenaamde mammografieën, gemaakt bij vrouwen tussen de 50 en 75 jaar. Deze scans worden traditioneel door twee radiologen beoordeeld, om de kans op het missen van afwijkingen zo klein mogelijk te maken.
De studie van het Radboud UMC, uitgevoerd door onder anderen radioloog Ritse Mann en onderzoeker Suzanne van Winkel, analyseerde 42.000 scans en volgde de deelnemers ruim vier jaar. De resultaten lieten zien dat AI in combinatie met één radioloog sommige afwijkingen eerder herkende dan menselijke beoordelaars alleen. In bepaalde gevallen wees het systeem al binnen enkele maanden op verdachte plekken, terwijl deze door radiologen pas jaren later werden opgemerkt.
Inspiratie uit Zweden
Nederland is niet het eerste land dat AI inzet bij medische beeldanalyse. In Zweden wordt de technologie al toegepast binnen het bevolkingsonderzoek. Daar heeft deze werkwijze geleid tot snellere diagnoses en een lagere werkdruk voor specialisten.
De goede resultaten in Zweden hebben ertoe bijgedragen dat ook in Nederland wordt onderzocht hoe AI op verantwoorde wijze kan worden ingevoerd. De Gezondheidsraad gaf eerder al een positief advies, en in juli werd de intentie om AI te gebruiken officieel vastgelegd in het aanvullend zorgakkoord tussen zorgpartijen en het ministerie van Volksgezondheid.
Minder druk op radiologen
Het inzetten van AI kan bovendien een deel van de werkdruk bij radiologen verlichten. In Nederland is er al langere tijd sprake van capaciteitsuitdagingen, waardoor vrouwen soms langer moeten wachten op een nieuwe uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek.
Cristina Guerrero, directeur van Borstkankervereniging Nederland, benadrukt dat het voor vrouwen prettig is als de wachttijd verkort kan worden zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit. “Als deze technologie de doorlooptijd kan versnellen én betere resultaten oplevert, is dat een waardevolle ontwikkeling,” aldus Guerrero.
Voorzichtigheid bij invoering
Ondanks de positieve resultaten zijn er nog aandachtspunten. Guerrero wijst erop dat AI-systemen goed moeten worden getraind en dat privacybescherming altijd gewaarborgd moet zijn. Daarnaast ziet zij AI vooral als een hulpmiddel voor specialisten, niet als vervanging.
Onderzoeker Ritse Mann denkt dat de technologie in de toekomst mogelijk wél zelfstandig scans kan analyseren. “Die ambitie is er zeker, maar we zijn daar nog niet. Op dit moment presteert AI het best in samenwerking met een ervaren radioloog.”
Hoe werkt AI bij borstkankerscreening?
Het AI-systeem wordt getraind met honderdduizenden beelden van mammografieën, waarbij duidelijk is aangegeven of er afwijkingen aanwezig zijn. Door deze enorme hoeveelheid voorbeelden leert de software patronen herkennen die kunnen wijzen op een mogelijke afwijking. Wanneer de technologie tijdens een screening een verdachte plek ziet, markeert deze het gebied voor nader onderzoek door een radioloog.
Eerdere detectie kan levens redden
Vroege opsporing van afwijkingen is cruciaal bij borstkanker. Hoe eerder een afwijking wordt ontdekt, hoe groter de kans op succesvolle behandeling. Uit het onderzoek blijkt dat AI bepaalde afwijkingen al aanwees voordat deze bij reguliere controles zichtbaar werden voor het menselijk oog. Dit kan in de toekomst bijdragen aan een hogere overlevingskans.
Toekomstige stappen in Nederland
Voordat AI op grote schaal kan worden toegepast in het bevolkingsonderzoek, moeten er nog verschillende stappen worden gezet. Er moet worden bepaald welk systeem het meest geschikt is, hoe de technologie wordt geïntegreerd in bestaande processen, en hoe radiologen optimaal met de software kunnen samenwerken.
Ook zal er uitgebreid getest moeten worden om er zeker van te zijn dat de resultaten betrouwbaar en consistent zijn, ongeacht de locatie waar de screening plaatsvindt.
Balans tussen technologie en menselijke expertise
Hoewel AI veelbelovende
resultaten laat zien, blijft de rol van menselijke expertise
belangrijk. Radiologen beschikken over klinische ervaring en
contextueel inzicht dat een computersysteem niet heeft. De
samenwerking tussen mens en technologie kan daarom zorgen voor de
beste balans tussen snelheid, nauwkeurigheid en
zorgvuldigheid.
Een blik op de internationale ontwikkelingen
Naast Zweden zijn er ook andere landen die experimenteren met AI in medische beeldanalyse. In het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten worden verschillende pilotprojecten uitgevoerd. De resultaten daar komen grotendeels overeen met de bevindingen uit Nederland: AI kan bijdragen aan snellere en soms betere detectie, mits het zorgvuldig wordt toegepast.
Conclusie:
Het Nederlandse onderzoek naar AI bij borstkankerscreening toont
aan dat de technologie in combinatie met een radioloog kan leiden
tot eerdere en betere detectie van afwijkingen. Dit biedt niet
alleen kansen voor betere zorg, maar ook voor het verlichten van de
werkdruk bij specialisten. Hoewel er nog stappen gezet moeten
worden voordat AI landelijk wordt ingevoerd, is de ontwikkeling
veelbelovend en sluit deze aan bij internationale trends in de
gezondheidszorg.

Actueel
Prinses Alexia tijdens de Olympische Spelen: foto’s leiden tot gesprek over etiquette en verwachtingen

Prinses Alexia bezocht samen met haar ouders en zus de Olympische Spelen in Parijs om het Nederlandse team aan te moedigen. Tijdens dit bezoek verschenen er enkele foto’s die veel aandacht trokken in binnen- en buitenlandse media. De beelden riepen vragen op over etiquette in het openbaar en de hoge verwachtingen die vaak aan jonge publieke figuren worden gesteld. In dit artikel zetten we de gebeurtenissen en reacties overzichtelijk en neutraal op een rij, met oog voor context en respect voor alle betrokkenen.
Aanwezig in Parijs om sporters te steunen
De koninklijke familie was zichtbaar op diverse tribunes om Nederlandse sporters aan te moedigen. Zoals vaker bij internationale evenementen, stonden camera’s voortdurend gericht op het publiek. Daardoor belanden spontane momenten al snel in het nieuws. Dat is op zichzelf niet bijzonder, maar het maakt wel dat losse fragmenten groter kunnen worden dan bedoeld, zeker wanneer ze zonder context worden gedeeld.
Media-aandacht voor twee specifieke momenten
Twee foto’s kregen extra aandacht. Op één beeld was te zien dat Alexia kauwgom kauwde en een bel blies. Op een ander moment dronk ze een frisdrank in de ochtend. Beide situaties zijn op zichzelf alledaags, maar trokken toch de aandacht door het tijdstip, de setting en de publieke rol van de prinses. Verschillende media besteedden er aandacht aan, waarbij de toon per redactie uiteenliep van luchtig tot kritisch.
Reacties uit Nederland: van begrip tot advies
In Nederlandse programma’s en praatshows werd de vraag gesteld of dergelijke momenten handig zijn wanneer je op een prominente plek in het stadion zit, met veel camera’s in de buurt. Presentatoren en commentatoren benadrukten dat kauwgom kauwen en bellen blazen in sommige situaties als minder representatief kan worden gezien. Tegelijkertijd was er ook begrip: veel mensen wezen erop dat het hier gaat om een jonge vrouw die net als anderen weleens een drankje neemt of kauwgom kauwt, zonder daar verder betekenis aan te geven.
Het ‘frisdrank in de ochtend’-moment in perspectief
De foto waarop de prinses in de ochtend een frisdrank drinkt, zorgde vooral online voor reacties. Sommigen vonden het opvallend, anderen herkenden zich er juist in. Een deel van het publiek gaf aan geen koffie te drinken en in plaats daarvan te kiezen voor een drankje met prik. De kern van de discussie draaide minder om het drankje zelf, en meer om de vraag: wat is gepast als je op een plek zit waar veel mensen naar je kijken?
Etiquette op de tribune: wat is verstandig?
Publieke optredens brengen ongeschreven regels met zich mee. Wie in de schijnwerpers staat, houdt vaak rekening met het decorum: neutrale lichaamstaal, beperkte afleiding en aandacht voor het moment op het veld. Kauwgom en opvallende gebaren kunnen in zo’n setting sneller de aandacht trekken dan bedoeld. Dit betekent niet dat alledaags gedrag verboden is, maar wel dat het, door het vergrootglas van camera’s, anders wordt gelezen. Voor iedere jonge bezoeker kan dat wennen zijn, zeker als er veel fotografen aanwezig zijn.
De rol van context en timing
Beelden vertellen niet altijd het volledige verhaal. Een foto is een stilstaand moment zonder geluid, zonder het kwartier ervoor en erna. Wie het hele stadion en de sfeer meeneemt, ziet vaak dat het om korte, onschuldige fragmenten gaat. Context helpt om proportie te bewaren: bezoekers van grote sportevenementen eten, drinken en reageren nu eenmaal spontaan. Het is begrijpelijk dat deze alledaagse momenten ook voor iemand met een publieke rol voorkomen.
Waarom dit soort beelden zoveel losmaakt
Als het gaat om leden van het koninklijk huis, spelen verwachtingen een grote rol. Mensen kijken met belangstelling naar hun gedrag en zoeken er soms betekenis in. Tegelijkertijd dient de media-aandacht een breder gesprek: wat vinden we passend in het openbaar? Hoe gaan we om met jonge mensen die nog ervaring opdoen met publieke optredens? Zulke vragen keren regelmatig terug en raken aan etiquette, voorbeeldfunctie en privacy.
Jong zijn in het openbaar: leren en bijsturen
Iedere jongvolwassene maakt zich bepaalde sociale codes gaandeweg eigen. Het verschil is dat de leermomenten van publieke figuren zichtbaarder zijn. Dat brengt extra druk met zich mee. Tegelijkertijd biedt het kansen om te laten zien hoe je met feedback omgaat. Kleine aanpassingen—denk aan het beperken van opvallende handelingen op cameragevoelige plekken—kunnen al helpen om de aandacht bij de sport en de gelegenheid te houden.
De balans tussen publieke rol en privéleven
Publieke optredens vragen om bewustzijn van decorum, maar er is ook ruimte nodig voor menselijkheid. Leden van het koninklijk huis zijn aanwezig om te ondersteunen en mee te leven met sporters; ze zijn niet de hoofdact. Dat betekent dat hun gedrag vaak het best tot zijn recht komt als het onopvallend en ontspannen is, zonder dat ieder alledaags detail tot onderwerp van gesprek wordt. Tegelijk is het begrijpelijk dat camera’s en toeschouwers benieuwd zijn—de kunst is om daar op een vriendelijke manier mee om te gaan.
Wat we hiervan kunnen meenemen
-
Proportie helpt. Een enkel beeld zegt niet alles. Het loont om naar de context te kijken voor we conclusies trekken.
-
Etiquette is situationeel. Op een tribune met prominente gasten werken kleine keuzes—zoals geen kauwgom of opvallende gebaren—rustig en representatief.
-
Jongvolwassenen leren zichtbaar. Publieke figuren groeien in hun rol. Dat proces mag zorgvuldig en respectvol worden benaderd.
-
Focus op sport en sfeer. Uiteindelijk draait een sportevenement om de prestaties op het veld. Hoe minder de aandacht afdwaalt, hoe beter de beleving voor iedereen.
Conclusie: een gesprek over verwachting, niet over verwijt
De besproken foto’s laten vooral zien hoe snel alledaagse momenten uitvergroot worden wanneer camera’s erbij zijn. De reacties—van mild verbaasd tot adviserend—passen in een terugkerend gesprek over representatie in het openbaar. De kern blijft: met een beetje aandacht voor etiquette blijft de spotlight bij de sport, terwijl er begrip is voor het feit dat jonge mensen soms gewoon doen wat veel leeftijdsgenoten ook doen. Met respect voor ieders rol en gevoel houden we het gesprek vriendelijk, evenwichtig en geschikt voor alle leeftijden.
-
Actueel10 maanden geleden
Hardnekkige gerucht blijkt tóch waar: ‘Dit heeft Marco Borsato allemaal met Maan gedaan!’
-
Actueel10 maanden geleden
André Hazes deelt per ongeluk beelden van vrij partijtje met Monique Westenberg
-
Actueel10 maanden geleden
Geheime boodschap van André Hazes sr. gelekt: ‘Als mijn zoon straks geen Hazes mag heten…’
-
Actueel10 maanden geleden
Broer Frans Bauer sloopt Mariska: ”Daarom blijft ze bij hem”
-
Actueel10 maanden geleden
André Hazes wordt nog keer vader: ‘Baby al onderweg’
-
Actueel3 maanden geleden
Zoon van Guusje Nederhorst (22) treedt uit de schaduw van zijn beroemde moeder
-
Actueel10 maanden geleden
? Schokkend nieuws: Zo lang heeft de ernstig zieke Martijn Krabbé nog te leven ??️
-
Actueel9 maanden geleden
? Nieuwe onthullingen in de zaak Marco Borsato: dit geloof je niet!