Zaterdagochtend werd wereldwijd zorgwekkend nieuws gedeeld: in China is een nieuwe uitbraak vastgesteld van het chikungunya-virus. Dit virus wordt overgedragen door muggen en heeft zich inmiddels verspreid naar zestien andere landen. Gezondheidsautoriteiten waarschuwen voor een snelle internationale verspreiding en roepen op tot alertheid.

Eerste meldingen in Foshan

De eerste gevallen werden gemeld in Foshan, een stad in de Chinese provincie Guangdong. Kort daarna werd ook in Taiwan een besmetting bevestigd bij een vrouw die recent vanuit China naar het eiland was gereisd. Deze melding bevestigt dat het virus zich al buiten de oorspronkelijke regio verspreidt.

Volgens de Chinese autoriteiten is het chikungunya-virus niet nieuw, maar vormt de huidige uitbraak een potentieel risico voor de volksgezondheid, zeker gezien de snelheid waarmee het zich verplaatst.

Verspreiding via Aedes-mug

Het chikungunya-virus wordt overgebracht door de Aedes-mug. Deze mug is ook verantwoordelijk voor de verspreiding van andere ziekten, zoals dengue en zika. Het virus wordt dus niet direct van mens tot mens overgedragen, maar uitsluitend via muggenbeten.

Het besmettingsproces verloopt als volgt:

1. Een mug steekt een besmet persoon.

2. De mug raakt zelf besmet met het virus.

3. Bij een volgende steek kan de mug het virus overbrengen op een ander persoon.

Hoewel de ziekte niet altijd ernstig verloopt, kunnen de klachten heftig zijn.

Symptomen en ziekteverloop

De meest voorkomende symptomen van chikungunya zijn:

• Koorts

• Gewrichtspijn

• In sommige gevallen huiduitslag en vermoeidheid

In zeldzame gevallen kan het virus leiden tot complicaties aan het hart of de hersenen. Vooral kwetsbare groepen, zoals ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem, wordt geadviseerd extra voorzichtig te zijn.

Er bestaat momenteel geen vaccin tegen chikungunya. De behandeling richt zich op het verlichten van de klachten, zoals:

• Voldoende rust nemen

• Genoeg water drinken

• Indien nodig pijnstillers gebruiken

• 

Quarantainemaatregelen en monitoring

In China zijn tijdelijk quarantainemaatregelen ingesteld voor reizigers uit Foshan, vergelijkbaar met eerdere virusuitbraken. Hoewel deze inmiddels zijn opgeheven, blijven gezondheidsinstanties reizigers nauwlettend volgen.

Iedereen die terugkeert uit risicogebieden en symptomen ontwikkelt zoals koorts, gewrichtspijn of huiduitslag, wordt aangeraden direct medische hulp te zoeken en zich te laten testen.

Internationaal reisadvies

In de Verenigde Staten heeft het Centers for Disease Control and Prevention (CDC) een level 2-reisadvies uitgegeven voor de provincie Guangdong. Reizigers wordt geadviseerd:

• Bedekkende kleding te dragen

• Muggenwerende middelen te gebruiken

• Onder een klamboe te slapen

Deze maatregelen zijn bedoeld om het risico op muggenbeten en daarmee infectie te beperken.

Internationale verspreiding en cijfers

Volgens een bericht van TRT World zijn er wereldwijd meer dan 240.000 infecties en 90 sterfgevallen gemeld in 16 landen. Het virus heeft zich verspreid over delen van Azië, Afrika, Europa, de Amerika’s en diverse eilanden in de Indische Oceaan.

Deze snelle verspreiding wordt deels toegeschreven aan internationale reizen en klimaatverandering, die de leefgebieden van de Aedes-mug vergroten.

Health officials around the world are warning travellers to be wary about the mosquito-borne chikungunya virus as it spreads across Asia, Africa, Europe, the Americas and islands in the Indian Ocean.

Over 240,000 infections and 90 deaths in 16 countries have been reported since… pic.twitter.com/Rrtneqfw75

— TRT World (@trtworld) August 8, 2025

Risico’s voor zwangere vrouwen

Hoewel chikungunya niet van mens tot mens wordt overgedragen, kunnen zwangere vrouwen die vlak voor de bevalling besmet raken, het virus doorgeven aan hun baby. Dit kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen bij pasgeborenen. Gezondheidsdiensten adviseren daarom extra waakzaamheid bij deze groep.

Klimaatverandering als factor

Deskundigen waarschuwen dat klimaatverandering een belangrijke rol speelt bij het ontstaan en verspreiden van virussen zoals chikungunya. Hogere temperaturen en veranderende regenpatronen creëren gunstige omstandigheden voor muggen om zich in nieuwe regio’s te vestigen, ook in gebieden waar ze voorheen niet voorkwamen.

Maatregelen voor preventie

Gezondheidsorganisaties wereldwijd benadrukken het belang van preventie. Belangrijkste adviezen:

1. Vermijd stilstaand water rondom huis, omdat dit een broedplaats is voor muggen.

2. Gebruik muggensprays met DEET of andere erkende middelen.

3. Draag lange mouwen en lange broeken, vooral in gebieden met veel muggen.

4. Slaap onder een klamboe in risicogebieden.

Lokale overheden in getroffen landen zijn begonnen met bestrijdingsprogramma’s om de muggendichtheid te verlagen, zoals het besproeien van broedplaatsen en het geven van voorlichting aan bewoners.

Wereldwijde monitoring

Internationale gezondheidsdiensten, waaronder de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), volgen de situatie nauwlettend. Er wordt wereldwijd onderzoek gedaan naar een effectief vaccin en nieuwe behandelingen, maar vooralsnog is bescherming tegen muggenbeten de belangrijkste verdedigingslinie.

De WHO benadrukt dat hoewel chikungunya vaak niet dodelijk is, het een zware ziektelast kan veroorzaken en de gezondheidszorg in getroffen gebieden onder druk kan zetten.

Conclusie: alert blijven

De opkomst van het chikungunya-virus vanuit China en de snelle verspreiding naar zestien landen tonen aan hoe kwetsbaar de wereld is voor nieuwe infectieziekten.

Zonder vaccin is het beperken van risico’s en het volgen van reisadviezen cruciaal. Door preventieve maatregelen te nemen en bij klachten tijdig medische hulp te zoeken, kan de impact van het virus worden verminderd.

---